Όσοι εργαζόμαστε άοκνα στο δημόσιο σχολείο γνωρίζουμε ότι οι ώρες που δίνονται ως αντιστάθμισμα για ανάληψη συγκεκριμένων καθηκόντων, δεν επαρκούν και δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό έργο που επιτελούμε.
ΤΗΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΑΣ ΣΑΛΤΕ*
Η επίθεση του Γενικού Ελεγκτή κατά της Μέσης Εκπαίδευσης προκαλεί εύλογα ερωτηματικά όχι μόνο για τους λόγους που υποκίνησαν την επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας σχετικά με τον «Προϋπολογισμό του 2017, τις διδακτικές περιόδους των εκπαιδευτικών και τις ανάγκες και απαλλαγές από διδακτικό χρόνο», αλλά και για τα κίνητρα των δημόσιων τοποθετήσεων του ιδίου και των λειτουργών του Γραφείου του.
Πρόκειται περί εμπάθειας ενάντια στους Καθηγητές της Μέσης, η οποία υποδαυλίστηκε μάλιστα από συγκεκριμένους (και γνωστούς πλέον) «συνδικαλιστικούς» κύκλους; Είναι μήπως ένα ακόμη κυνήγι μαγισσών, σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί σε «μέγιστο σκάνδαλο», που πλήττει δήθεν τους φορολογουμένους, ένα ζήτημα που αφορά στην εκπαιδευτική πολιτική (και συνεπώς δεν είναι της αρμοδιότητάς του), για να κερδίσει ο ίδιος και η υπηρεσία του τα εύσημα της προστασίας των «αδικημένων» πολιτών από τους «απατεώνες του δημοσίου»; Ή μήπως η παραπληροφόρηση του κοινού και η διαστρέβλωση της αλήθειας είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, σε μια συντονισμένη προσπάθεια συγκεκριμένων πολιτικών κύκλων να πλήξουν για άλλη μια φορά το κύρος των Καθηγητών του δημοσίου, ούτως ώστε να προχωρήσουν ανενόχλητοι στην υιοθέτηση σκληρότερων πολιτικών ενάντια στη δημόσια εκπαίδευση και τους Εκπαιδευτικούς; Και τούτο, μήπως γιατί πλησιάζουμε στο τέλος του 2016 και οι εργαζόμενοι στο δημόσιο, των Καθηγητών περιλαμβανομένων, αναμένουν ότι μετά από πέντε χρόνια μισθολογικής καθήλωσης και σκληρών περικοπών, θα επανέλθουν κάποια από τα απολεσθέντα, και συνεπώς πρέπει να προετοιμαστεί το έδαφος για νέα μισθολογικά μέτρα;
Μήπως πρέπει να διαφανεί ότι οι Καθηγητές «δεν εργάζονται αρκετά» και «σπαταλούν» το δημόσιο χρήμα με «ανώφελες» απαλλαγές για «δήθεν» εκτέλεση καθηκόντων; Αυτό τουλάχιστον δείχνει η παραπληροφόρηση περί περιόδων διδασκαλίας, αλλά και η άστοχη προσωπική επίθεση κατά του προέδρου της ΟΕΛΜΕΚ, στο πρόσωπο του οποίου επιχειρήθηκε να πληγεί τόσο ο συνδικαλισμός όσο και οι Καθηγητές στο σύνολό τους, οι οποίοι εμμέσως πλην σαφώς κατηγορούνται για επιστημονική και επαγγελματική ανεπάρκεια.
Όποια και να είναι η απάντηση στα πιο πάνω ερωτήματα, ο Γενικός Ελεγκτής δεν απαλλάσσεται από τις ευθύνες του για μια συνειδητή ή ασυνείδητη απόπειρα μετατροπής του δημόσιου σχολείου σε ένα χώρο όπου τα πάντα θα λειτουργούν με βάση την μετρήσιμη «αποτελεσματικότητα», όπου οι παιδευτικοί στόχοι για πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών θα αντικασταθούν από λογιστικές καταγραφές «εισροών και εκροών», και όπου οι Καθηγητές από Παιδαγωγοί και Επιστήμονες θα μετατραπούν σε πειθήνια στρατιωτάκια που θα τρέχουν ακόμη περισσότερο από όσο τρέχουν σήμερα, για να προλάβουν να εκτελέσουν πολλαπλά καθήκοντα, απομακρυνόμενοι κατ’ανάγκην από την ουσία.
Γιατί, όπως όλοι όσοι εργαζόμαστε άοκνα στο δημόσιο σχολείο γνωρίζουμε, οι ώρες που δίνονται ως αντιστάθμισμα για ανάληψη συγκεκριμένων καθηκόντων, δεν επαρκούν και δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό έργο που επιτελούμε. Δεν θα αναφερθώ σε κάθε μία από τις «απαλλαγές» των οποίων ο Γενικός Ελεγκτής αμφισβητεί τον σκοπό, γιατί προφανώς αγνοεί πώς λειτουργεί το δημόσιο σχολείο. Όπως προφανώς αγνοεί και πως οι μαθητές και οι μαθήτριες δεν είναι απλώς αριθμοί, αλλά ανθρώπινα όντα με ιδιαιτερότητες, με προσωπικές ανάγκες και δυσκολίες, τις οποίες ο κάθε Καθηγητής καλείται να διαχειριστεί ως Επιστήμονας και Παιδαγωγός, για να βοηθήσει τον καθένα προσωπικά και το σύνολο των μαθητών να αποκτήσουν ποικίλα εφόδια για τη ζωή τους.
Προφανώς, επίσης, ο Γενικός Ελεγκτής αγνοεί πως, πέραν του μαθήματος, των διαγωνισμάτων και των εξετάσεων, στα σχολεία πραγματοποιούνται καλλιτεχνικές, μουσικές και άλλες εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις και εκθέσεις, διεξάγονται αθλητικοί αγώνες και διαγωνισμοί σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, διοργανώνονται συνέδρια, ημερίδες και επιστημονικές διαλέξεις, λειτουργούν ποικίλα προγράμματα (ευρωπαϊκά, περιβαλλοντικά, αγωγής υγείας, ερευνητικά, κ.ά.) πραγματοποιούνται δράσεις κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης, γίνονται εκδόσεις, προετοιμάζονται οι συμμετοχές σε ολυμπιάδες, σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς διαγωνισμούς, σε ενδοσχολικά, επαρχιακά και παγκύπρια συνέδρια. Δράσεις που ενισχύουν τον παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου και συμβάλλουν στην πολύπλευρη και πολυεπίπεδη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών.
Προφανώς ο Γενικός Ελεγκτής αγνοεί ότι για τον προγραμματισμό και τη διεξαγωγή όλων των πιο πάνω λειτουργούν ομάδες εργασίας στις οποίες συμμετέχουν οι Καθηγητές και τις οποίες συντονίζει η διευθυντική ομάδα, ενώ οι Καθηγητές αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν πλήθος εργασιών πέραν των διδακτικών τους καθηκόντων. Ίσως θέλει να πιστεύει ότι όλα όσα διαδραματίζονται στο σχολείο με τους μαθητές και για τους μαθητές, γίνονται διά μαγείας χωρίς την εμπλοκή των Εκπαιδευτικών ή απλώς σχεδιάζονται στο χαρτί πίσω από ένα γραφείο και ολοκληρώνονται σε μερικά λεπτά με το πάτημα ενός κουμπιού, όπως θεωρεί ότι το πρόγραμμα λειτουργίας του σχολείου ετοιμάζεται αυτόματα!
Προφανώς ο Γενικός Ελεγκτής δεν έχει παρευρεθεί σε καμία από τις προαναφερθείσες εκδηλώσεις, δεν έχει καν μετροφυλλήσει τις εκδόσεις των σχολείων όπου αποτυπώνονται οι δράσεις των σχολείων, για να αντιληφθεί το χρόνο που απαιτείται, το μόχθο και την ψυχή που καταθέτουν οι Εκπαιδευτικοί της Μέσης, αλλά και για να δει το όφελος για τα παιδιά και την ουσία της συνολικής προσφοράς των Καθηγητών στους μαθητές και τις μαθήτριες του δημόσιου σχολείου.
Προφανώς ο Γενικός Ελεγκτής αγνοεί πως στα σχολεία παρατηρούνται φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς, τα οποία καλείται το εκπαιδευτικό προσωπικό να προλάβει και να διαχειριστεί προτού εξελιχθούν σε μάστιγα, με τακτική εφημέρευση στο σχολικό χώρο, με παιδαγωγικές συνεδρίες των διδασκόντων, με προγράμματα πρόληψης και με σειρά παιδαγωγικών μέτρων, για τα οποία απαιτείται χρόνος και υπομονή, αλλά και γνώσεις, υπευθυνότητα και επαγγελματισμός. Προφανώς αγνοεί επίσης ότι η διαχείριση των μαθητών ενός τμήματος δεν είναι μαθηματική πράξη πρόσθεσης ομοίων στοιχείων που ισούνται με το μέσο όρο των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Και γι’αυτό δεν μπορεί να αντιληφθεί πως οι Καθηγητές δεν είναι ρομπότ που λειτουργούν μηχανικά την ώρα που βρίσκονται στην τάξη, ενώ νομίζει ότι τις υπόλοιπες «ξεκουράζονται» απλώς για να «παρευρεθούν» στην τάξη την επόμενη διδακτική περίοδο. (Οποία πλάνη!)
Ωστόσο, κι αν ακόμη δεχτούμε ότι ο Γενικός Ελεγκτής δεν θέλει να αντιληφθεί τους ρυθμούς εργασίας των Καθηγητών, όφειλε τουλάχιστον να γνωρίζει αυτά που είναι καταγραμμένα ως καθήκοντα στα σχέδια υπηρεσίας και στους Κανονισμούς Λειτουργίας των Δημόσιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, προτού προχωρήσει στα ατεκμηρίωτα συμπεράσματά του.
Ο Γενικός Ελεγκτής και οι λειτουργοί του Γραφείου του, εφόσον μελέτησαν τις «ώρες διδασκαλίας και τις απαλλαγές», όφειλαν να γνωρίζουν πως οι Βοηθοί Διευθυντές διδάσκουν 14 και όχι 10 περιόδους, όπως ανέφεραν δημόσια. Και αντί να διερωτώνται γιατί «τόσο λίγες περιόδους», θα μπορούσαν να είχαν καταμετρήσει τις 37 κατηγορίες καθηκόντων που ανατίθενται στον Βοηθό Διευθυντή, όπως αναγράφονται στους Κανονισμούς Λειτουργίας των Δημόσιων Σχολείων που ετοιμάστηκαν πρόσφατα από το Υπουργείο Παιδείας. Και για να προλάβω τις δηλώσεις του για την υπόλοιπη διευθυντική ομάδα, τον προτρέπω να καταμετρήσει τις 40 κατηγορίες καθηκόντων που ανατίθενται στον Βοηθό Διευθυντή Α και σε αυτές να προσθέσει τις 36 κατηγορίες επιπλέον καθηκόντων του Διευθυντή! Αναλόγως και για τον Υπεύθυνο Τμήματος, επειδή πιθανόν η Ελεγκτική Υπηρεσία να μην ενδιαφέρεται για τη σημασία του θεσμού αυτού για την υγιή ανάπτυξη των μαθητών στο πλαίσιο της εύρυθμης λειτουργίας του τμήματος, προτού κατατεθεί οποιαδήποτε εισήγηση για «εξορθολογισμό δαπανών», προτρέπω τον Γενικό Ελεγκτή να καταμετρήσει τις 20 κατηγορίες καθηκόντων που έχουν καταγραφεί στους Κανονισμούς.
Επιπλέον, ο Γενικός Ελεγκτής όφειλε να γνωρίζει πως το εξωδιδακτικό έργο στο οποίο αναφέρθηκε απαξιωτικά, αντιστοιχεί με προετοιμασία συγκεκριμένων εκδηλώσεων που καταγράφονται στους Κανονισμούς Λειτουργίας των Σχολείων (σύνολο 15) αλλά και άλλων εκδηλώσεων που αποφασίζονται από τη σχολική μονάδα. Για τις υπόλοιπες απαξιωτικές και εσφαλμένες αναφορές στο έργο των συναδέλφων μου, ο Γενικός Ελεγκτής έχει πάρει δημόσια απάντηση εκ μέρους της ΟΕΛΜΕΚ, εξ ου και η προσπάθειά του να μεταφερθεί η προσοχή από την ουσία στον τύπο των λεχθέντων.
Δεν θα σχολιάσω ούτε τα περί «παράτυπων και μη σύννομων απαλλαγών», ούτε την προσβλητική (αλλά και ανεδαφική) αναφορά του σε «δήθεν» εκτέλεση καθηκόντων, γιατί οι απαντήσεις έχουν δοθεί από την ΟΕΛΜΕΚ και την ΟΛΤΕΚ, αλλά και από τον ίδιο τον Υπουργό Παιδείας.
Εφόσον, όμως, ο Γενικός Ελεγκτής έχει αποφασίσει να υπερβεί τα εσκαμμένα και επιχειρεί να ασκήσει εκπαιδευτική πολιτική στη θέση του Υπουργείου Παιδείας, τον προτρέπω να τολμήσει να εισηγηθεί δημόσια την κατάργηση των προγραμμάτων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (νομικά κατοχυρωμένα από το 1999), αντί να επιχειρεί να αποπροσανατολίσει παρουσιάζοντας ως «απαλλαγές» τις ώρες κατά τις οποίες οι Καθηγητές διδάσκουν τους μαθητές που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες.
Τον προτρέπω επίσης να εξηγήσει στους Οργανωμένους Γονείς τους λόγους της απαίτησής του για κατάργηση αυτών των προγραμμάτων και της απόφασής του να στείλει στον Καιάδα τους χιλιάδες μαθητές που χρήζουν στήριξης και εξατομικευμένης διδασκαλίας. Όπως επίσης και για την απαίτησή του, ελέω εξοικονόμισης πόρων, οι μαθητές να αποστερηθούν του δικαιώματός τους να συμμετέχουν σε Ολυμπιάδες, θέατρα, εκδηλώσεις, εκδόσεις, κ.ά.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, θεωρώ σωστό ότι πρέπει να γίνει ενδελεχής μελέτη για το θέμα των «απαλλαγών» και να αξιολογηθούν όλες οι σχετικές δράσεις, καθώς και οι άλλες δράσεις για τις οποίες δεν δίνεται καιμία απαλλαγή. Όταν, όμως, ο Γενικός Ελεγκτής ζητά να γίνει σύγκριση του χρόνου που εργάζονται οι Καθηγητές στο κυπριακό σχολείο με άλλα εκπαιδευτικά συστήματα, πρέπει να έχει πλήρη εικόνα και των καθηκόντων και των συνθηκών εργασίας σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα. Και πρέπει να λάβει επίσης υπ’όψιν του πως στο κυπριακό σχολείο δεν υπάρχει βοηθητικό προσωπικό για ποικίλες εργασίες που αναλαμβάνουν οι Καθηγητές, όπως υπάρχει σε πολλά άλλα εκπαιδευτικά συστήματα, με τα οποία επιχειρεί να συγκρίνει το δικό μας. Εμείς, ως Καθηγητές και ως Συνδικαλιστές, δεν φοβόμαστε τις μελέτες για τον πραγματικό χρόνο εργασίας μας. Αντιθέτως, τις επιδιώκουμε, αλλά θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ ότι πρέπει να είναι αντικειμενικές. Γιατί ξέρουμε πως το αποτέλεσμα μιας σωστής μελέτης θα δώσει την πραγματική εικόνα: ότι δηλαδή εργαζόμαστε πολύ περισσότερο από όσο αναληθώς αναφέρεται από τον Γενικό Ελεγκτή.
ΥΓ. Λυπάμαι εάν σας έχω προσβάλει, κύριε Γενικέ Ελεγκτή, με τα γραφόμενά μου, έστω κι αν εσείς προσβάλλετε το σύνολο των Καθηγητών και τον κάθε ένα από εμάς ξεχωριστά με τις άδικες και υπερφίαλες δηλώσεις ενός ανώτερου αξιωματούχου του κράτους εις βάρος των «πληβίων». Απλώς σας προκαλώ, εάν έχω άδικο, να το αποδείξετε με αντικειμενικά δεδομένα και όχι με εικασίες και ανακρίβειες.
*Γενική Γραμματέας ΟΕΛΜΕΚ - Αντιπρόεδρος Νέας Κίνησης Καθηγητών
