ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Κ. ΠΕΡΣΙΑΝΗ*
Το προχθεσινό άρθρο του καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου κ. Μ. Μαυρονικόλα στο Paideia-Νews με τίτλο «Φροντιστήρια Παιδείας», που αποτελεί απάντηση στο δημοσιευθέν πριν οκτώ μέρες στο ίδιο ηλεκτρονικό μέσο άρθρο μου με τίτλο «Ένας άλλος τρόπος θεώρησης του προβλήματος», αποτελεί, πιστεύω, πλήρη επιβεβαίωση της διάχυτης υποψίας ότι η όλη προσπάθεια που γίνεται για να αποτραπεί πάση θυσία η δημιουργία μιας διεξόδου για δυνατότητα φοίτησης αποφοίτων ιδιωτικών σχολείων στα δημόσια πανεπιστήμια είναι κυρίως προϊόν μίσους εναντίον της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Ο κ. Μαυρονικόλας χαρακτηρίζει τους υποστηρικτές του εναλλακτικού τρόπου ένταξης στα δημόσια πανεπιστήμια που ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο στις 16 Φεβρ. ως «εγνωσμένους θιασώτες της’ιδιωτικοποίησης’ και ‘χρηματιστηριοποίησης’ της δημόσιας παιδείας ».
Στο χθεσινό άρθρο του, αφού απαξιώσει όλα τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησα στο άρθρο μου χαρακτηρίζοντάς τα ως(ανομολογήτων στόχων) φροντιστήρια παιδείας», «άνευ περιεχομένου θόρυβο» ή «θόρυβο σε χρυσόχαρτο» που δημιουργούν μερικοί «περιούσιοι», «αερολογία που έχει «φοβερά κεσάτια», επειδή δεν έχει τη «σφραγίδα της καλής πίστης, της ειλικρίνειας και της εντιμότητας», και «απατηλό νέφος που σκεπάζει την ουσία», σε σύγκριση με τα δικά του που χαρακτηρίζονται για «την ακρίβεια και τη σαφήνειά τους, που αποτελούν τα συστατικά στοιχεία της δημόσιας τοποθέτησης», παραπονείται ότι δεν απάντησα με «τον πρέποντα οίστρο» στην «ουσία» του θέματος, όπως την βλέπει εκείνος(θέλει τη συζήτηση στο δικό του γήπεδο) και με προκαλεί να απαντήσω στην ουσία του θέματος, «για να μετρήσω την κατανόησή μου». Την ουσία αποτελούν τρία ερωτήματα που παραθέτει. Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η «ουσία» του θέματος.
Το πρώτο ερώτημά του έχει ως εξής: «Η κοινή εξέταση (στην προκειμένη περίπτωση οι Παγκύπριες εξετάσεις)πρέπει να γίνεται επί του ελάχιστου κοινού παρονομαστή των μαθησιακών αποτελεσμάτων που πρέπει να πληρούν οι απόφοιτοι όλων των σχολείων, δημόσιων και ιδιωτικών, της χώρας.[…]Σε όλη την Ευρώπη και στις ΗΠΑ τα ελάχιστα μαθησιακά αποτελέσματα καθορίζονται και κωδικοποιούνται από την πολιτεία, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής της, και αποτελούν τη «βίβλο» των εθνικών εξετάσεων. Γιατί θα πρέπει η κυπριακή πολιτεία να αποτελεί εξαίρεση»;(δηλαδή να καλείται να εγκρίνει «εναλλακτική διαδικασία»;»
Απάντηση: Πριν απαντήσω στο ερώτημα, πιστεύω πως, επειδή ο κ. Μαυρονικόλας παινεύεται για την «ακρίβεια και τη σαφήνεια» των γραφομένων του και επειδή, από ό,τι ξέρω, στις ΗΠΑ και σε πολλές χώρες της Ευρώπης τα ιδιωτικά σχολεία έχουν πολύ διαφορετικά αναλυτικά προγράμματα από τα δημόσια, να μας διευκρινίσει αν τα ιδιωτικά σχολεία για τα οποία μιλά πιο πάνω έχουν ή όχι τα ίδια αναλυτικά προγράμματα με τα δημόσια. Γιατί αν δεν έχουν, αυτή η πληροφορία ανατινάσσει το όλο οικοδόμημα των επιχειρημάτων του στον αέρα. Έρχομαι τώρα στην απάντησή μου. Η πολιτεία της Κύπρου πρέπει να εγκρίνει εναλλακτική διαδικασία, πρώτα, γιατί δεν φρόντισε μέχρι σήμερα να ετοιμάσει τέτοια «βίβλο»,όπως στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, που να λαμβάνει υπόψη και το τι διδάσκεται στα ιδιωτικά σχολεία , και δεύτερο, γιατί ο εξαναγκασμός των αποφοίτων των ιδιωτικών σχολείων να παρακαθήσουν σε εξετάσεις πάνω στην ύλη που διδάσκεται στα δημόσια σχολεία, όπως απαιτεί ο κ. Μαυρονικόλας, αποτελεί όχι μόνο προκρούστεια και αντιδημοκρατική διευθέτηση αλλά και στηρίζεται σε λανθασμένο παιδαγωγικά σκεπτικό, αφού ουσιαστικά οι απόφοιτοι των ιδιωτικών σχολείων καλούνται να εξετασθούν όχι πάνω σε γενική ύλη ειδικά επιλεγμένη για να αποτελεί τη βάση για εθνικά επίπεδα, όπως ακριβώς στις χώρες που αναφέρει πιο πάνω.
Το δεύτερο ερώτημα είναι το εξής: «Σωστά, υπάρχουν πανεπιστήμια και χώρες όπου οι διεθνείς φοιτητές εισάγονται σε δημόσια (ή και σε ιδιωτικά) πανεπιστήμια με απολυτήριο γυμνασίου, (Ίσως και χωρίς συνεντεύξεις.) Είναι, όμως, τέτοια διαδικασία (η οποία, επαναλαμβάνω, αφορά διεθνείς φοιτητές) πρότυπο διαδικασίας για την εισαγωγή Κυπρίων φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου. Όχι, βέβαια! Σημειωτέον ότι τέτοια διαδικασία (για την εισαγωγή διεθνών φοιτητών) ακολουθείται συνήθως από ιδιωτικά πανεπιστήμια ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ, και οι λόγοι είναι προφανείς, και έχουν να κάνουν περισσότερο με τον "τζίρο" των ιδιωτικών πανεπιστημίων και λιγότερο με τη διεύρυνση της ‘πολιτισμικότητάς’τους».Όποιος διαβάσει το απόσπασμα αυτό, θα διαπιστώσει τη δυσκολία του κ. Μαυρονικόλα να απορρίψει το σχετικό επιχείρημα. Στην αρχή γράφει ότι «διεθνείς φοιτητές εισάγονται σε δημόσια (ή και σε ιδιωτικά) πανεπιστήμια», και ύστερα το τροποποιεί και γράφει ότι «τέτοια διαδικασία[ .].ακολουθείται κυρίως από ιδιωτικά πανεπιστήμια ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ και οι λόγοι είναι προφανείς». Αυτός είναι ο ένας τρόπος μείωσης της σημασίας της πιο πάνω ενέργειας των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων που χρησιμοποιεί ο κ Μαυρονικόλας. Ο άλλος είναι η υποδειξη ότι αυτοί είναι «διεθνείς φοιτητές» και συνεπώς η σχέση τους με την περίπτωση της υπό συζήτηση εναλλακτικής διαδικασίας στην Κύπρο είναι «ΚΑ-ΘΟ-ΛΟΥ». Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει καμιά διαφορά μεταξύ των δυο περιπτώσεων . Αν υπάρχει, αυτή ενισχύει μάλλον παρά μειώνει τη σημασία της. Γιατί ακριβώς υπογραμμίζει ότι τα πανεπιστήμια της Ευρώπης προκειμένου να επιτύχουν το στόχο τους να έχουν φοιτητές με πλούσιο πολιτιστικό και γνωσιολογικό υπόβαθρο δέχονται να υιοθετήσουν εναλλακτική διαδικασία εισαγωγής για ξένους φοιτητές παρόλο που ούτε εκείνα ούτε η χώρα τους έχουν οποιαδήποτε υποχρέωση. Εμείς προφανώς δεν θέλουμε να βοηθήσουμε ούτε τους δικούς μας.
Το τρίτο ερώτημα που μου θέτει είναι το εξής; « Πώς σχετίζεται η φορολογία των γονέων των παιδιών που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία με τη διαδικασία εισδοχής στα δημόσια πανεπιστήμια; Με ποιά λογική οφείλει το κράτος να μοιράζει "coupon vouchers", εν είδει επιχορήγησης διδάκτρων, σε γονείς που φορολογούνται;[..] Τέτοια θεώρηση είναι αστεία. Από πότε η καταβολή φόρων συνεπάγεται το προνόμιο της εξαίρεσης από ένα καθολικό κανόνα ή μια καθολική διαδικασία (όπως είναι οι εθνικές εξετάσεις); Με τη "λογική" τέτοιου τραγελαφικού συνειρμού, ο καθένας μας (αφού όλοι καταβάλλουμε φόρους) θα αποτελούσε "ειδική κατηγορία" με "ειδικό πήχη" και "ειδική μεταχείριση" για το κάθε τι! Δεν είναι λοιπόν παρά "θόρυβος" η αναφορά σε φορολογικές υποθέσεις»
Η απάντηση μου είναι η εξής: Οι γονείς των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων δεν ζητούν «ειδικό πήχη». Αυτό είναι ερμηνεία που εφεύραν οι αντίπαλοι της εναλλακτικής διαδικασίας για να την σκοτώσουν. Εκείνο που ζητούν οι γονείς είναι το δημοκρατικό δικαίωμα της διαφορετικότητας και της επιλογής, το οποίο δικαιούνται εφόσον η χώρα είναι ακόμα δημοκρατική. Ζητούν να γίνονται εξετάσεις που στη θεματοθέτηση να μην αγνοούν ένα μεγάλο μέρος του μαθητικού πληθυσμού. Εφόσον αυτό δεν έγινε μέχρι τώρα, οι γονείς των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων έχουν το δικαίωμα να το απαιτήσουν , αφού πληρώνουν και εκείνοι φόρους και επομένως έχουν ίσα δικαιώματα με τους γονείς των μαθητών των δημόσιων σχολείων. Το αίτημα για εναλλακτική διαδικασία στηρίζεται πολιτικά στο δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης των πολιτών. Το γεγονός ότι μέχρι τώρα η πολιτεία δεν έλαβε πρόνοια για τους αποφοίτους των ιδιωτικών σχολείων δεν νομιμοποιεί ούτε την πολιτεία να συνεχίσει την ίδια μονόπλευρη στάση ούτε τους μισούντας τα ιδιωτικά σχολεία να ανάγουν την πολιτική αυτή σε ύψιστη νομιμότητα και να θεωρούν οτιδήποτε διαφορετικό ως «πίσω πόρτα». Στηρίζεται όμως και παιδαγωγικά στο επιχείρημα ότι η παγκόσμια αποδεκτή βάση για τον τρόπο αξιολόγησης στις εισαγωγικές εξετάσεις για τα πανεπιστήμια δεν είναι ο έλεγχος κατά πόσο οι υποψήφιοι φοιτητές ξέρουν μια συγκεκριμένη γνώση από ένα συγκεκριμένο εγχειρίδιο από τη σελίδα χ στη σελίδα ψ, αλλά αν κατέχουν τις βασικές γνώσεις και τις βασικές δεξιότητες που θα τους είναι απαραίτητες για να μπορούν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των πανεπιστημίων. Οι ικανότητες και οι δεξιότητες μπορούν να φανούν με διαφορετική εξεταζόμενη ύλη, αρκεί να ληφθεί πρόνοια ώστε ο βαθμός δυσκολίας να είναι ο ίδιος και να περιλαμβάνει τη βασική ύλη που είναι προαπαιτούμενη για φοίτηση στα πανεπιστήμια.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι εμείς οι δυο βλέπουμε το θέμα εντελώς διαφορετικά. Επιπλέον βλέπουμε διαφορετικά και το δικαίωμα της διαφωνίας. Εγώ στέγασα το άρθρο μου με τον τίτλο «ένας διαφορετικός τρόπος θεώρησης του προβλήματος» για να δείξω ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος που θα ήταν καλό να μελετηθούν κατά την αναζήτηση της λύσης. Ο κ. Μαυρονικόλας στέγασε το άρθρο του με έναν ειρωνικό χαρακτηρισμό των άρθρων μου και το γέμισε με αναρίθμητα χλευαστικά σχόλια. Γι αυτόν υπάρχει μόνο ένας δρόμος , μια λύση, μια πόρτα. Να είναι καλά.
