Η Κοινή Δράση ‘EU Wastewater Integrated Surveillance for Public Health (EU-WISH)’ είναι μια νέα Ευρωπαϊκή Δράση - Joint Action η οποία έχει ξεκινήσει τις δραστηριότητες της το Νοέμβριο του 2023, με στόχο την ενοποιημένη επιτήρηση των λυμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), για την προστασία της δημόσιας υγείας των πολιτών. Συμμετέχουν συνολικά 26 χώρες και 61 εταίροι από την ΕΕ, οι οποίοι περιλαμβάνουν ακαδημαϊκούς/ερευνητικούς οργανισμούς, δημόσιες αρχές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς στο θέμα της επιτήρησης λυμάτων/δημόσιας υγείας. Η διάρκεια της Δράσης είναι 36 μήνες ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός είναι 14.9 εκατομμύρια ευρώ και είναι μέρος του Ευρωπαϊκού ανταγωνιστικού προγράμματος EU4Health (EU4H-2023-JA-02: Direct Grant to Member States authorities: to enhance, extend and consolidate wastewater surveillance for public health, HERA, CP-g-23-18).
Συντονιστής από πλευράς Κύπρου είναι η Μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Ελέγχου των Λοιμωδών Νοσημάτων των Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, με αντιπρόσωπους τους Δρ. Χρίστο Χαραλάμπους και τη Φανή Θεοφάνους. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου συμμετέχει ως συνδεδεμένη οντότητα του Υπουργείου Υγείας, μέσω του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού Νηρέας και του Κέντρου Αριστείας «Κοίος», με συντονίστρια την Καθηγήτρια Δρ. Δέσπω Φάττα-Κάσινου, Επικεφαλής του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών και Τεχνικών Διεργασιών & Συστημάτων Νερού-ΓΑΙΑ. Τα μέλη της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι η Δρ. Πόπη Καραολιά, ο Δρ. Γεώργιος Νικολόπουλος και ο Δρ. Δημήτρης Ηλιάδης. Άλλες συμμετέχουσες συνδεδεμένες οντότητες στην Κύπρο είναι το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος με τη συντονιστική ομάδα να αποτελείται από τη Δρ. Στέλλα Μιχαήλ και την Αγγελική Λάρκου-Γιαννακού, και το Τμήμα Μοριακής Ιολογίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου με μέλη τον Δρ. Jan Richter, τη Δρ. Χριστίνα Τρύφωνος, το Δρ. Γιώργο Κρασιά, τη Δρ. Δάνα Κοπτίδη, το Δρ. Σταύρο Πασιαρδή και τη Δρ. Χριστίνα Χριστοδούλου.
Οι δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της Δράσης επιδιώκουν τη βελτίωση της εθνικής ικανότητας των κρατών μελών της ΕΕ για εφαρμογή της επιτήρησης των λυμάτων μέσω της ενίσχυσης της ανταλλαγής γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών, με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, προς την ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ για πρόληψη, ετοιμότητα και ταχεία ανταπόκριση σε σοβαρές απειλές προς την υγεία. Επιπλέον, θα δοθεί η ευκαιρία στις εθνικές δομές για επαφές σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, προς τη διευκόλυνση της συμπληρωματικότητας των εθνικών συστημάτων επιτήρησης λυμάτων με άλλα συστήματα, και για την ενίσχυση της ετοιμότητας και αντιμετώπισης των διασυνοριακών απειλών προς την ανθρώπινη υγεία.
Οι συντονιστές της Κοινής Δράσης είναι η Αναστασία Κουτσολιούτσου-Μπενάκη, προϊστάμενη του Γραφείου Περιβαλλοντικής Υγείας της Διεύθυνσης Επιδημιολογίας και Πρόληψης Μη Μεταδοτικών Νοσημάτων και Τραυματισμών του Ελληνικού Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), και ο Steen Ethelberg, Ανώτερος Ερευνητής στην Επιδημιολογία Ζωονοσογόνων Λοιμώξεων και Προϊστάμενος του Τομέα Τροφίμων και Υδατογενών και Ζωονοσογόνων Λοιμώξεων του Ινστιτούτου Statens Serum Institut και Καθηγητής στον Τομέα στης Παγκόσμιας Υγείας, στο Πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης, στη Δανία.
H εναρκτήρια συνάντηση της Δράσης πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Φεβρουαρίου 2024, στην αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» τους Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Αθήνα. Κατά τη συνάντηση, η οποία σηματοδότησε την επίσημη αρχή του έργου, έγινε η πρώτη επίσημη και ολοκληρωμένη παρουσίαση της Κοινής Δράσης στην ευρύτερη κοινοπραξία και στους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς.
Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αποταθούν στην Πόπη Καραολιά στην ηλεκτρονική διεύθυνση: pkarao01@ucy.ac.cy και στην ιστοσελίδα του έργου στο σύνδεσμο: https://www.eu-wish.eu/
