Ο νους μας είναι αληταριό που όλο θα δραπετεύει από τον σιμούν της Προσχολικής…

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΛΟΪΖΟΥ*

 Το Σαββατοκύριακο σε επαγγελματικές και προσωπικές μου δραστηριότητες είχα διάφορες συνομιλίες σχετικά με την αναλογία ενήλικα-παιδιών, την υποχρεωτική εκπαίδευση από 4 χρόνων και την απεργία των επιχειρηματιών-ιδιοκτητριών, σ ’ένα πνεύμα ανησυχίας. Γι’ αυτό θα ήθελα να σχολιάσω και να θέσω κάποιες συνιστώσες στη συζήτηση που αφορά στην προσχολική εκπαίδευση.

Θέλουμε εκπαίδευση των παιδιών από 4 χρόνων; ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΛΟΥΜΕ. Θέλουμε ποιοτική και επιχορηγούμενη εκπαίδευση για όλα τα παιδιά, από όσο πιο νωρίς είναι εφικτό! Θέλουμε καλύτερους όρους εργασίας για όσους εργάζονται με τα μικρά παιδιά; ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΛΟΥΜΕ. Θέλουμε οικονομικό σεβασμό στις υπηρεσίες που προσφέρουν οι βρεφοπαιδαγωγοί και παιδαγωγοί.

Γνωρίζουμε ότι

• όταν τα παιδιά που λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση από μικρή ηλικία θα αναπτυχθούν καλύτερα και θα μάθουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για αυτό!
• η ποιότητα στην εκπαίδευση αναφέρεται στο είδος της εκπαίδευσης που προσφέρεται, την οποία το κράτος προσπαθεί να οριοθετήσει δημιουργώντας ένα Αναλυτικό Πρόγραμμα που σέβεται το κάθε παιδί, τις δυνατότητες του και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αναπτυχθεί και να μάθει. Ποιος διασφαλίζει ή/και στηρίζει την εφαρμογή και την εξέλιξη αυτών των πρακτικών, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα;
• η ποιότητα στην εκπαίδευση αναφέρεται και στην αναλογία ενήλικα και παιδιού. Αυτή η μεταβλητή έχει σχολιαστεί πολλές φορές και με διάφορους τρόπους προσπαθώντας να αναδειχθούν οι δυνατότητες εμπλουτισμού των εμπειριών των παιδιών όταν αυτή η αναλογία είναι μικρή. Ποιος ακούει;
• η ποιότητα στην εκπαίδευση αναφέρεται και στις εργασιακές συνθήκες των εκπαιδευτικών, νηπιαγωγών και βρεφοπαιδαγωγών. Θα μιλήσω μόνο για τις πολύ χαμηλές αμοιβές αυτών των εκπαιδευτικών στον Ιδιωτικό τομέα, οι οποίες κάνουν  τις συνθήκες διαβίωσης τους ανυπόφορες και αυτό έχει αρνητική επίδραση στην επαγγελματική τους ταυτότητα.

Δεν τίθεται κανένα ερώτημα αν θεωρούμε σημαντικό η υποχρεωτική φοίτηση να αρχίζει στα 4 χρόνια. Αν και σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες δεν χρειάστηκε να νομοθετηθεί το υποχρεωτικό, καθώς οι περισσότεροι γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά τους πρέπει να φοιτούν σε προσχολικά κέντρα από αυτή την ηλικία. Δεν τίθεται απλά θέμα, αν τα παιδιά θα πάνε σε ιδιωτικά ή δημόσια σχολεία. Το δημόσιο σχολείο ΠΡΕΠΕΙ να διαφυλάσσεται με όλα τα μέσα. Όμως αν οι συνθήκες, οικονομικές και άλλες, αναγκάζουν το κράτος να αξιοποιήσει τον ιδιωτικό τομέα, αυτό που προέχει είναι να δημιουργήσει τις απαραίτητες δομές, ώστε η εκπαίδευση των παιδιών να είναι ποιοτική. Και με αυτό αναφέρομαι στις αμοιβές των εκπαιδευτικών, αλλά και στην αξιολόγηση της εκπαίδευσης που προσφέρεται στον ιδιωτικό τομέα, πέρα από το θεωρητικό, χρησιμοποιείται το Αναλυτικό Πρόγραμμα Προσχολικής.

Μου είναι ΑΔΙΑΝΟΗΤΟ να ακούω, σε διάφορες συζητήσεις, για τους μισθούς οποιασδήποτε άλλης επαγγελματικής ομάδας και να γίνεται αναφορά σε διπλάσιους και τριπλάσιους μισθούς από αυτούς που παίρνουν οι νηπιαγωγοί στα ιδιωτικά σχολεία. Διερωτώμαι, όσοι και όσες είναι υψηλά αμειβόμενοι, σε επαγγέλματα που θεωρούνται επαγγέλματα με κύρος(!) από που άρχισαν για να φτάσουν εκεί που βρίσκονται τώρα; Σε ποιο κέντρο εκπαίδευσης και φροντίδας, σε ποιο νηπιαγωγείο και σε ποια προδημοτική τους δόθηκαν, οι πρώτες εμπειρίες να αναπτυχθούν και να μάθουν, τα εφόδια για να προχωρήσουν;

Αυτό το καρκίνωμα της οικονομικής υποβάθμισης του επαγγέλματος των βρεφοπαιδαγωγών και των νηπιαγωγών του ιδιωτικού τομέα ΠΡΕΠΕΙ κάποια στιγμή να θεραπευτεί.

Αν το κράτος θέλει να βρίσκεται σε ευρωπαϊκά επίπεδα, όπως διαμηνύει όταν το συμφέρει, θα πρέπει να σηκώσει τον πήχη ψηλά.  Επιβάλλεται να ενισχύσει το δημόσιο σχολείο με όσα συνεπάγονται με αυτό: σύγχρονα κτήρια και τάξεις, διορισμοί νηπιαγωγών, συνεχόμενες επιμορφώσεις, αποσπάσεις, αναθεώρηση αναλογίας ενήλικα-παιδιών κ.ά. Και αν αυτό δεν αρκεί, τότε να απαιτήσει τα βασικά από τον ιδιωτικό τομέα: 1. Αναγνωρισμένα πτυχία και συνεχή επιμόρφωση, 2. Εφαρμογή και αξιολόγηση της εκπαίδευσης που προσφέρεται στα ιδιωτικά σχολεία,  3.Αξιόλογους μισθούς για τις βρεφοπαιδαγωγούς και τις  νηπιαγωγούς.

Γνωρίζω τις δυσκολίες εφαρμογής των όσων αναφέρω, και δεν θα μπω στον πειρασμό να πω πόσα εξοικονομεί ένα κράτος όταν επενδύει στην προσχολική εκπαίδευση, αυτά τα έκαναν οι οικονομολόγοι (που κάποτε φοίτησαν σε ένα νηπιαγωγείο), απλά θα προσπαθήσω να υπενθυμίσω την αξία της εκπαίδευσης για την κοινωνία που θέλουμε να κτίσουμε, έστω και αν με πείτε ρομαντική…

*Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου