ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ Θ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ*
Ο εξορθολογισμός είναι ο νέος όρος που εμφανίστηκε στο λεξιλόγιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Προσωπικά αντιλαμβάνομαι τον όρο ως την προσπάθεια να εφαρμόσουμε τη λογική στην εξέταση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, για να αλλάξουν όσα δεν είναι σύμφωνα με τη λογική ή παρουσιάζονται ως παράλογα με κάθε κριτική σκέψη.
Ο εξορθολογισμός είναι αναγκαίος και απαραίτητος στην εκπαίδευση. Τα τελευταία η κοινωνία έχει αλλάξει τόσο πολύ, που ο εξορθολογισμός είναι απαραίτητος για να γίνει προσπάθεια επίλυσης διαφόρων προβλημάτων, που πριν δυο τρεις δεκαετίες ήταν ανύπαρκτα ή ασήμαντα. Αυτός ο εξορθολογισμός θα διαφοροποιήσει και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης, μετατρέποντας την κατά το δυνατόν σε παιδεία, που είναι πολύ σημαντική στη σημερινή εγωκεντρική κοινωνία.
Αυτός ο εξορθολογισμός θα έπρεπε να αποτελεί κύρια ευθύνη των εκπαιδευτικών αρχών. Όμως το Υ.Π.Π. μετέτρεψε τον εξορθολογισμό αυτόν σε αντιπαράθεση με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, επειδή επικέντρωσε τον εξορθολογισμό της εκπαίδευσης σε κεκτημένα δικαιώματα ή και προνόμια των εκπαιδευτικών, που και αυτά χρειάζονται κριτική και λογική αντιμετώπιση, άρα χρειάζονται εξορθολογισμό.
Θα αρχίσω, λοιπόν, το σημείωμά μου με τις απόψεις μου για τον εξορθολογισμό του διδακτικού χρόνου. Είναι απαραίτητος ο εξορθολογισμός του διδακτικού χρόνου, κυρίως για ισότιμη αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών των διαφόρων επιπέδων των σχολικών μονάδων. Κατά την άποψή μου ο αυστηρά διδακτικός χρόνος (διδασκαλία μέσα στην τάξη) δεν πρέπει να ξεπερνά τις 24 διδακτικές περιόδους για καμιά κατηγορία εκπαιδευτικών. Εξορθολογισμός, λοιπόν, σημαίνει ότι πρέπει να μειωθούν οι διδακτικές ώρες των εκπαιδευτικών δημοτικής και Προδημοτικής εκπαίδευσης για να εξισωθούν με τις διδακτικές περιόδους των συναδέλφων τους της μέσης εκπαίδευσης. Όσοι πιστεύουν ότι είναι λογικό μια νεαρή δασκάλα της Α’ ή της Β’ τάξης του Δημοτικού να εργάζεται περισσότερο από μια φιλόλογο ή Μαθηματικό του Γυμνασίου, δεν έχουν παρά να δοκιμάσουν στην πράξη το θέμα, ώστε ο εξορθολογισμός να στηριχτεί την πράξη και όχι να έχει θεωρητική αντιμετώπιση. Οι 12 περίοδοι που είναι χρόνος παραμονής στο σχολείο μπορούν να κατανέμονται σε προετοιμασία, διόρθωση εργασιών και αντιμετώπιση προσωπικών, οικογενειακών, μαθησιακών και κοινωνικών προβλημάτων και παραβατικότητας, ώστε η εκπαιδευτική διαδικασία να μετατοπίζεται σε παιδεία των παιδιών.
Με την πάροδο του χρόνου υπηρεσίας και κυρίως με τις προαγωγές οι διδακτικές περίοδοι θα μπορούν να μειώνονται σε 20, μετά σε 16 και πιθανόν σε λιγότερες. Έτσι θα αυξάνεται ο μη διδακτικός χρόνος, που μπορεί να θεσμοθετηθεί σε διοικητικά καθήκοντα, σε προγράμματα αντιμετώπισης της παραβατικότητας, σε ενισχυτική διδασκαλία, σε καλλιτεχνικές και αθλητικές δραστηριότητες και σε λειτουργικές δραστηριότητες. (Καταρτισμός προγράμματος, τήρηση πρακτικών, διαχείριση μέσων και περιουσιακών στοιχείων, κ.ά.)
Για να εξοικονομηθεί ο αναγκαίος διδακτικός χρόνος πρέπει να θεωρηθεί ότι για τις αποσπάσεις και τις απαλλαγές δεν θα διατίθεται διδακτικός χρόνος, άρα δεν θα υπάρχουν απαλλαγές και αποσπάσεις, εκτός από όσες η εκπαιδευτική αρχή θεωρεί ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ.
Στον τομέα αυτό του εξορθολογισμού πρέπει να γίνει διάλογος με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, επειδή διαφοροποιούνται προνόμια και κεκτημένα δικαιώματα. Στο τέλος θα πρέπει να θεσμοθετηθεί στο ωρολόγιο πρόγραμμα και ο μη διδακτικός χρόνος των εκπαιδευτικών, που παραμένουν στο σχολείο, όπως είναι θεσμοθετημένος και ο διδακτικός χρόνος κάθε εκπαιδευτικού. Έτσι θα εξορθολογιστούν οι παράλογες διευθετήσεις και τα παράλογα κεκτημένα που επέβαλε η κομματική αλληλεξάρτηση εκπαιδευτικών αρχών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, προς όφελος του εκπαιδευτικού και της παιδείας.
Βασική προϋπόθεση για έναρξη του διαλόγου είναι δήλωση του ΥΠΠ και ότι στη νέα σχολική χρονιά θα διοριστούν, όσοι εκπαιδευτικοί εργάζονταν με ετήσια σύμβαση ή ως έκτακτοι. Έτσι για να αρχίσει κανονικά η σχολική χρονιά και να συνεχιστεί ο διάλογος.
Αλλά ο σημαντικός εξορθολογισμός πρέπει να έχει ω αντικείμενο την μείωση της διδακτέας ύλης, την εργασία στο σπίτι, τα διδακτικά βιβλία, την επίλυση προσωπικών προβλημάτων των παιδιών, την παραβατικότητα κ.ά.
*Εκπαιδευτικός
