ΤΩΝ ΜΙΧΑΛΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ* ΚΑΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΥ**
Η αξιολόγηση στοιχείων και δεδομένων είναι μια χρήσιμη παράμετρος όταν μελετούμε κοινωνικά φαινόμενα και εξετάζουμε λύσεις σε προβλήματα που μας απασχολούν. Η συλλογή δεδομένων με συστηματικό τρόπο είναι από μόνη της μια απαιτητική διαδικασία, ειδικά για ένα μεγάλο σύστημα, όπως για παράδειγμα το εκπαιδευτικό σύστημα μιας χώρας. Χρειάζονται μετρήσεις, δείκτες και καταγραφές σε πολλά επίπεδα που να καλύπτουν ολόκληρο τον πληθυσμό ή δειγμάτων μέσα από κατάλληλη δειγματοληψία.
Η Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου συλλέγει ετήσια στοιχεία για την κυπριακή εκπαίδευση (όπως και για πολλούς άλλους τομείς της ζωής) τα οποία διαθέτει σε πίνακες και αρχεία στον σχετικό ιστότοπο. Για να είναι χρήσιμα τα στοιχεία αυτά, είναι σημαντικό να οργανωθούν, να αναλυθούν και να παρουσιαστούν κατάλληλα.
Μελετήσαμε κάποια από τα υφιστάμενα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας για την κυπριακή εκπαίδευση για να εντοπίσουμε σχετικά δεδομένα και να τα αξιοποιήσουμε για να περιγράψουμε αλλαγές και τάσεις στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα. Επικεντρωθήκαμε στα διαθέσιμα στοιχεία από το 2000 μέχρι το 2021 σε τρεις βαθμίδες, προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια.
Οι κύριες διαπιστώσεις για την περίοδο αυτή είναι:
1. Οι σχολικές μονάδες προδημοτικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αυξήθηκαν κατά 14% και 25% αντίστοιχα, ενώ στην πρωτοβάθμια έμειναν περίπου οι ίδιες.
2. Στην προσχολική βαθμίδα ο μαθητικός πληθυσμός διαχρονικά αυξάνεται, ενώ στις άλλες βαθμίδες παρουσίασε μείωση στη διάρκεια της περιόδου με μερική επανάκαμψη τα τελευταία χρόνια (βλ. γράφημα).
3. Και στις τρεις βαθμίδες παρατηρείται σταδιακή αύξηση του μαθητικού πληθυσμού σε ιδιωτικά ιδρύματα. Αυξάνεται επίσης το ποσοστό των μη Κυπρίων μαθητών, όπως αυτό ορίζεται από τη Στατιστική Υπηρεσία. Στο γράφημα φαίνεται η αύξηση του ποσοστού φοίτησης σε ιδιωτικά σχολεία δευτεροβάθμιας, από 11% σε 20% κατά την περίοδο 2000-2021.
4. Ο μέσος αριθμός μαθητών ανά σχολείο μειώθηκε σημαντικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ παρέμεινε σχετικά σταθερός στις άλλες βαθμίδες.
5. Στους αριθμούς εκπαιδευτικών υπάρχει μια σχετική αύξηση στην προσχολική βαθμίδα, και μια μικρότερη αύξηση στην πρωτοβάθμια, η οποία όμως επηρεάστηκε από μια μείωση μεταξύ των ετών 2011-15. Αυτό είχε σαν συνέπεια να φανεί διαχρονική μείωση στον αριθμό μαθητών ανά εκπαιδευτικό στις δύο αυτές βαθμίδες σε βάθος εικοσαετίας.
Ολόκληρη η μελέτη με αναλυτικά ευρήματα και με επιμέρους πληροφορίες για τις επαρχίες της Κύπρου, βρίσκεται στο dedomenon.eu και είναι διαθέσιμη εδώ.
* Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
** Σύμβουλος Επιχειρήσεων, FairWorks.eu
