*Ο προγραμματισμός αυτής της ιδιαίτερης περιόδου και οι οδηγίες είναι απλές και σαφείς
*Θα υπάρχει σε κάθε Λύκειο μια αίθουσα για την απαραίτηση απομόνωση περιστατικών για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις ή και βάσιμη υποψία.
*Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι κερδίζουμε τη φετινή χρονιά
ΜΕΡΟΣ Α΄
Σε μια αρκετά ενδιαφέρουσα συνέντευξη του στο Paideia-News, ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού Αθλητισμου Νεολαίας απαντά σε κρισιμα ερωτήματα και απορίες ενόψει της επιτροφής των μαθητών της Γ Λυκείου και των εκπαιδευτικών τους στα σχολεία στις 11 Μαΐου, καθώς και για το θα γινει στη συνέχεια. Λόγω της μεγάλης έκτασής της, η συνέντευξη χωρίζεται σε δυο μέρη που δημοσιεύονται με διαφορά μισής ώρας το ένα από το άλλο.
ΕΡ: Μετά την απόφαση για επιστροφή των μαθητών της Γ΄ Λυκείου στις 11 Μαΐου έχουν εκδηλωθεί ανησυχίες από τους εκπαιδευτικούς τόσο για την υγεία όσο και για την ασφάλεια των μαθητών στις τάξεις.
ΑΠ: Η απόφαση της Κυβέρνησης για επαναλειτουργία σχολείων, με φοίτηση των μαθητών/τριών στο Λύκειο, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη σταδιακή άρση των περιορισμών. Στον τομέα της εκπαίδευσης έχουμε κάνει ένα λεπτομερή προγραμματισμό για όλες τις βαθμίδες και έχουμε έτοιμο σχέδιο.
Ο σχεδιασμός και οι αποφάσεις της Κυβέρνησης, όπως φυσικά και του Υπουργείου Παιδείας, ακολουθούν τις επιστημονικές συστάσεις και τις κατευθύνσεις που έχουν δοθεί από τους εμπειρογνώμονες και από το Υπουργείο Υγείας. Είναι βέβαια αυτονόητο, αλλά και πάλι θα το υπογραμμίσω: το Υπουργείο μας συνεργάζεται στενά με στελέχη του Υπουργείου Υγείας και κινούμαστε στη βάση της εμπειρογνωμοσύνης των ειδικών, επιδημιολόγων, λοιμωξιολόγων κλπ. Επιπρόσθετα, είμαι βεβαίως και σε διαρκή συνεννόηση με τον Υπουργό Υγείας, Κωνσταντίνο Ιωάννου.
Επομένως, οι όποιες πρόνοιες για την υγεία και την ασφάλεια στηρίζονται στις; κατευθύνσεις που μας δίνονται από ειδικούς, αρμοδίως και όχι εμπειρικά. Ακούμε πράγματι τριγύρω μας χιλιάδες απόψεις. Οι άνθρωποι προβληματίζονται και βρίσκουν ένα σωρό πληροφορίες εδώ κι εκεί. Κατανοώ βέβαια τις ανησυχίες και σέβομαι την έγνοια όσων εκφέρουν απόψεις ή προτείνουν δικές τους πληροφορίες και ιδέες. Όμως δεν μπορεί να κινηθούμε εμπειρικά και στη βάση των τόσων διαφορετικών απόψεων. Στηριζόμαστε στις κατευθυντήριες γραμμές που έχει υιοθετήσει η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας.
Πράγματι, απόλυτη προτεραιότητα είναι και για εμας όπως και για όλους, η υγεία. Ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης και των σχολείων δεν θα προχωρήσουμε αν δεν προηγηθούν ρυθμίσεις που θα εξασφαλίζουν την υγειονομική ασφάλεια τόσο των μαθητών/τριών, όσο και των εκπαιδευτικών και όλων των άλλων εργαζόμενων στα σχολεία. Η επαναδραστηριοποίηση θα γίνει με ασφάλεια υγείας και με τάξη.
Άλλο τα καταστήματα, άλλο οι χώροι εργασίας, τα γραφεία
ΕΡ: Ένα ερώτημα είναι γιατί ενώ το διαταγμα προνοεί ένα άτομο ανά 8 τετραγωνικά μέτρα, εσείς στις σχολικές τάξεις δεν λάβατε αυτή την πρόνοια υπόψη;
ΑΠ: Να σας πω όμως κάτι; Ούτε εγώ ούτε οι συνεργάτες μου στο Υπουργείο έχουμε ιδιαίτερες ιατρικές ή υγειονομικές γνώσεις. Μελετώντας όμως τις συστάσεις και τις οδηγίες των ειδικών, όπως και όλοι οι συμπολίτες μας, βλέπω κάτι απλό. Καταλαβαίνω ότι η ενδεικνυόμενη τήρηση αποστάσεων, με αριθμούς συγκέντρωσης κάθε τόσα τετραγωνικά μέτρα, δεν είναι κάτι αφηρημένο ή απόλυτο. Οι οδηγίες σχετίζονται με το μέγεθος των χώρων, αλλά και με τη δραστηριότητα που υπάρχει σε κάθε χώρο. Δεν είναι το ίδιο σε καταστήματα και σε γραφεία.
Οι ειδικοί μας λένε ότι άλλο τα καταστήματα όπου ο κόσμος διακινείται συνεχώς σε ένα κλειστό χώρο και άλλο οι χώροι εργασίας, τα γραφεία ή οι αίθουσες διδασκαλίας, όπου οι άνθρωποι μένουν τον περισσότερο χρόνο στο ίδιο σημείο. Ο κανόνας των οκτώ τετραγωνικών μέτρων δεν είναι τυφλοσύρτης. Ισχύει για τις υπεραγορές, αλλά μας εξηγήθηκε ότι δεν είναι ο ίδιος για τα γραφεία όπου υπάρχουν εργαζόμενοι σε μια εταιρεία, σε έναν οργανισμό κ.ο.κ. Και δεν είναι ο ίδιος για τις σχολικές αίθουσες.
Αυτοί που ακούω να εκφράζουν απόψεις, ας γνωρίζουν ότι οι προδιαγραφές που ανακοινώσαμε και θα ισχύσουν στα σχολεία, για 12 μαθητές/τριες και έναν εκπαιδευτικό σε κάθε αίθουσα διδασκαλίας, δεν είναι απόφαση που πήραμε εμείς μόνοι μας στο Υπουργείο Παιδείας. Δεν έχει νόημα να συζητούν αυτά τα θέματα με εμάς. Ούτε εμείς ούτε οι εκπαιδευτικές οργανώσεις ούτε η κοινή γνώμη της κοινωνικής δικτύωσης είμαστε ειδικοί για τα θέματα αυτά. Το Υπουργείο εφαρμόζει κατευθύνσεις ειδικών που ξέρουν καλύτερα από όλους μας. Και όπως εμείς δείχνουμε εμπιστοσύνη στους ειδικούς, ας το κάνουν όλοι.
Υπενθυμίζω επιπλέον πως είναι με τις ανάλογες κατευθύνσεις και οδηγίες αυτών των ειδικών και του Υπουργείου Υγείας που έχουμε μέχρι τώρα πολύ καλές επιδόσεις. Με αυτή την καθοδήγηση κατάφερε η χώρα μας να αντιμετωπίσει αυτή την υγειονομική κρίση με επιτυχία.
Αλλά και για όσους θα ήθελαν και μια πρόσθετη βάσανο, λέω ότι υπάρχουν αμεσότερες ενδείξεις και δυνατότητες σύγκρισης. Ας δουν, αυτοί που σχολιάζουν, τι συμβαίνει σε άλλες χώρες με παρόμοιες συνθήκες. Λειτουργούν αίθουσες διδασκαλίας με περισσότερους από 12. Ακούμε από άλλες χώρες για σχολικές τάξεις των 15...
Εγώ νομίζω όμως ότι δεν είναι αυτό το κυριότερο...
Εμπειρίες ζωής
ΕΡ: Τι θεωρείτε ότι μπορεί να είναι ακόμα πιο σημαντικό;
ΑΠ: Νομίζω ότι μεγαλύτερη σημασία και από αυτές τις βασικές προδιαγραφές, τις οποίες θα τηρήσουμε πιστά, έχουν οι γενικότερες οδηγίες συμπεριφοράς. Το κρίσιμο θα είναι να μεταδώσουμε στους μαθητές και τις μαθήτριες την αίσθηση ευθύνης και τη σοβαρότητα με την οποία πρέπει να τηρούμε τις προφυλάξεις. Γιατί όσους και αν βάλουμε ή δεν βάλουμε σε κάθε αίθουσα, αργότερα, όταν ο καθένας θα κινηθεί μόνος του θα μπορούσε να συμπεριφερθεί με τρόπο που να θέτει σε κίνδυνο είτε τον εαυτό του είτε και τους άλλους. Και δεν μιλώ μόνο για το σχολείο. Τα παιδιά, όπως και όλοι μας, θα κινηθούμε στο επόμενο διάστημα με μεγαλύτερη ελευθερία σε πολλούς χώρους.
Το σχολείο πρέπει αυτό τον καιρό να διδάξει και την προσωπική ευθύνη και τους κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς και συνέπειας. Αυτό απαιτείται από όλους μας. Από τις διευθύνσεις των σχολείων και τους εκπαιδευτικούς που οργανώνουν και παρακολουθούν τα παιδιά σε τάξεις, αλλά και από τους ίδιους τους μαθητές και τις μαθήτριες. Δηλαδή κατ’επέκταση και από την οικογένεια. Από τους γονείς, οι οποίοι ξέρω ότι θα συμβάλουν και το έχω ήδη συζητήσει με τους συλλογικούς φορείς που τους εκφράζουν.
Γι’αυτό θεωρώ ότι η σταδιακή και με ιδιαίτερες προφυλάξεις επιστροφή στα σχολεία είναι μια ακόμα κρίσιμη άσκηση που θα μας δώσει πολύτιμες εμπειρίες. Εμπειρίες ζωής. Αυτές τις μέρες, το σχολείο συμβάλλει στην ευρύτερη κοινωνία, δίνοντας και ένα «μάθημα» υπεύθυνης κοινωνικότητας, ένα μέτρο ατομικής ευθύνης. Πρόκειται μάλιστα για ένα πολύ σημαντικό μάθημα ζωής. Ένα μάθημα το οποίο, δεν συμπεριλαμβάνεται στην «ύλη» ή στα διδακτικά εγχειρίδια, αλλά πρέπει να το περάσουμε με «άριστα».
Το δημόσιο σχολείο προσαρμόζεται και συμβάλλει στις πραγματικές συνθήκες της ζωής εν κοινωνία και είμαι βέβαιος ότι με τη συνεργασία και την υπευθυνότητα όλων θα κερδίσει και αυτό το στοίχημα.
«Κρούσμα σε τάξη»
ΕΡ: Σε περίπτωση που υπάρξει κρούσμα σε τάξη τι θα κάνετε, προπάντων αν είναι στην περίοδο των εξετάσεων;
ΑΠ: Ομολογώ ότι δυσκολεύομαι να καταλάβω τι σημαίνει «κρούσμα σε τάξη». Από τις 4 Μαϊου τα παιδιά του Λυκείου, όπως και όλοι, θα κυκλοφορούν ευρύτερα. Στα καταστήματα, σε ένα σωρό χώρους με δυνατότητα άθλησης και περιπάτου, ακόμα και σε πάρκα, κλπ κλπ. Στις διάφορες δραστηριότητές τους θα συναντούν όχι μόνο καμιά δεκαριά συμμμαθητές και τον εκπαιδευτικό τους που θα βρουν στην τάξη, αλλά δεκάδες άλλους, εδώ κι εκεί. Γιατί λοιπόν εστιάζουμε μόνο στο σχολείο; Κοινωνική συνεύρεση θα έχουμε σε διάφορους χώρους, έστω με κάποιους περιορισμούς ακόμα, αλλά και πάλι θα γίνεται. Τι εννοούμε λοιπόν «κρούσμα σε σχολείο»; Ένας μαθητής που μπορεί να έχει μολυνθεί από τον ιό το απόγευμα, σε βόλτα που θα κάνει στα καταστήματα, θα αποτελεί «κρούσμα σε τάξη»;
Στο σχολείο θα τηρηθούν σχολαστικά πρωτόκολλα. Στόχος είναι το ίδιο να γίνει παντού.
Το ερώτημα είναι «τι θα γίνει αν ένας από τους μαθητές/μαθήτριες ενός τμήματος προσβληθεί από την ίωση;». Αυτό είναι κάτι που μπορεί να έχει, μπορεί και να μην έχει καμία σχέση με το σχολείο. Το βέβαιο όμως είναι ότι σε μια τέτοια περίπτωση και εάν έχουμε εκδήλωση συμπτωμάτων στη διάρκεια της παραμονής στο σχολείο, θα τηρηθούν όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση τα ειδικά Πρωτόκολλα Υγειονομικής Προστασίας.
Εάν κάτι τέτοιο διαπιστωθεί κατά τη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου –έστω και ως υποψία, θα υπάρχει ειδικός χώρος απομόνωσης όπου θα οδηγηθεί ο μαθητής/τρια. Έως ότου αναλάβουν την περίπτωση οι υγειονομικές υπηρεσίες. Όπως εξάλλου θα γίνεται γενικότερα και για οποιονδήποτε άλλο χώρο. Θα υπάρχει σε κάθε Λύκειο μια αίθουσα για την απαραίτηση απομόνωση περιστατικών για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις ή και βάσιμη υποψία. Το Πρωτόκολλο που θα εφαρμόζεται περιλαμβάνει και συγκεκριμένες οδηγίες για το χειρισμό τέτοιων περιπτώσεων και την άμεση επικοινωνία με τις υγειονομικές υπηρεσίες
Υπενθυμίζω ακόμα ότι οι γενικότερες αποφάσεις της Κυβέρνησης για τη σταδιακή άρση των περιορισμών είναι υπό την αίρεση τυχόν επιδείνωσης. Το έχει ξεκαθαρίσει ο ίδιος ο Πρόεδρος. Κι εμείς από τη μεριά μας διευκρινίζουμε ότι εφ’όσον αλλάξουν οι ευρύτερες υγειονομικές συνθήκες, αμέσως θα ληφθούν διαφορετικές αποφάσεις και για τα σχολεία
Αν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό στην περίοδο των Παγκυπρίων Εξετάσεων, όπως ρωτάτε, δε νομίζω ότι μπορεί να επηρεάσει την υποχρέωσή μας απέναντι στις 7 χιλιάδες των υπόλοιπων υποψηφίων. Υπάρχουν σχετικές πρόνοιες, αφού κάποιο περιστατικό που να σχετίζεται με τις εξετάσεις θα μπορούσε να παρουσιαστεί ακόμα και αν δεν λειτουργούσαν σε αυτή την περίοδο, πριν τις εξετάσεις τα σχολεία –έτσι δεν είναι;
Οι οδηγίες είναι απλές και σαφείς
ΕΡ: Τι θα κάνουν οι εκπαιδευτικοί, επαναλήψεις ή θα καλύψουν αδίδακτη ύλη;
ΑΠ: Ο προγραμματισμός αυτής της ιδιαίτερης περιόδου και οι οδηγίες είναι απλές και σαφείς. Τη Δευτέρα, 4 Μαϊου, δημοσιοποιείται λεπτομερώς τι είναι αυτό που θα εξεταστεί στις Παγκύπριες. Δεν είναι κάτι που έχει επινοήσει το Υπουργείο ή ακόμα οι επιθεωρήσεις μαθημάτων. Είναι αυτό που έχουν καταγράψει οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, σε κάθε σχολείο, ότι έχουν διδάξει. Στη φετινή περίπτωση, την ύλη, η οποία είναι ένα μέρος εκείνης που καθορίστηκε στην αρχή του σχολικού έτους, την έχουν καθορίσει οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/μαθήτριες. Είναι αυτό που έχουν κάνει μέσα στις τάξεις μέχρι τις 10 Μαρτίου.
Σε μερικές περιπτώσεις, πραγματικά πολύ λίγες στον αριθμό –μιλάμε για μερικά τμήματα παγκυπρίως- όπου υπάρχει ανάγκη να καλύψουν κάτι και να φτάσουν εκεί που είναι όλοι οι άλλοι, συμπληρωματική διδασκαλία μερικών ημερών θα συμπληρώσει το κενό. Έχω δει προσωπικά τα στοιχεία. Μιλάμε για μερικές περιπτώσεις ανά το παγκύπριο. Μερικά μόνο τμήματα. Για να υπάρξει πραγματικά ισότιμη μεταχείριση όλων των μαθητών/τριών. Είναι γι’αυτό το λόγο που τόσο καιρό, παρά τις πιέσεις και όσα ακούω δημόσια, έκρινα ότι θα έπρεπε να περιμένουμε να δούμε κατά πόσο θα είχαμε λίγο χρόνο στα σχολεία, λίγες περιόδους διδασκαλίας πριν τις εξετάσεις. Προκειμένου να μην αδικηθεί κανείς, αλλά και να διαφυλάξουμε όλους τους τελειόφοιτους μας και την αξιοπιστία του Απολυτηρίου τους και της φετινής χρονιάς.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των σχολείων και των μαθητών θα έχουμε μόνο επαναλήψεις, εργασίες εμπέδωσης και επίλυση αποριών .
Ξέρετε όμως κάτι; Μόνο και μόνο που θα βρεθούν τα παιδιά στην τάξη με συμμαθητές και συμμαθήτριές τους, αλλά και με τους εκπαιδευτικούς τους, πριν από τις εξετάσεις, είναι κάτι πολύ σημαντικό. Είμαι βέβαιος ότι θα οργανώσουν και θα αξιοποιήσουν εκεί το χρόνο τους, με την πρωτοβουλία βέβαια των εκπαιδευτικών. Θα γίνει μια σύνοψη και θα δοθούν όλες οι εξηγήσεις και πληροφορίες για τις εξετάσεις και ό,τι άλλο σχετικό. Θα στηρίξουν οι εκπαιδευτικοί τα παιδιά που μέσα σε πραγματικά πρωτόγνωρες συνθήκες ετοιμάζονται φέτος γι’αυτές τις τόσο κρίσιμες εξετάσεις. Είναι μια υπηρεσία που, νομίζω, δεν μπορούσε να μην δώσει το σχολείο στους απόφοιτους του 2019-20. Δεν θα ήταν σωστό να τους στέλναμε κατ’ευθείαν σε εξετάσεις.
Κερδίζουμε τη φετινή χρονιά
ΕΡ: Θεωρείτε όμως ότι θα καλυφθεί ικανοποιητικά η ύλη της χρονιά
ΑΠ: Η καταγραφή έχει γίνει παγκυπρίως εδώ και εβδομάδες από τις επιθεωρήσεις και τις υπηρεσίες του Υπουργείου –τις οποίες και θα πρέπει να ευχαριστήσω γιατί δούλεψαν εντατικά και μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Καταγράφηκε λεπτομερώς το τι έγινε σε 334 τμήματα Λυκείων και άλλες 15 Τεχνικές Σχολές. Έχουμε την ακριβή καταγραφή της διδασκαλίας που έγινε μέχρι τις 10 Μαρτίου για περισσότερα από 40 γνωστικά αντικείμενα
Η γενική εικόνα είναι αρκετά καλή. Με ικανοποίηση μπορώ να σας πω ότι την ώρα της διακοπής της φοίτησης, στις 10 Μαρτίου, είχαμε καλύψει τους στόχους που αναλογούσαν σε εκείνη τη χρονική στιγμή. Και δεν μιλώ μόνο ποσοτικά, σε όρους «ύλης», αλλά και σε σχέση με τους δείκτες επάρκειας οι οποίοι διέπουν πλέον τον διδακτικό προσανατολισμό μας.
Αποφασίζοντας από τη μια λαμβάνουμε υπόψη τις συνθήκες μέσα στις οποίες λειτούργησαν φέτος οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/τριες και από την άλλη γνώμονας είναι βεβαίως και η αξιοπιστία του εκπαιδευτικού συστήματός μας και του Απολυτηρίου.
Αφού όμως φαίνεται πως για να είμαστε κατανοητοί πρέπει να μιλάμε για «ύλη», μπορώ να σας πω ότι καλύψαμε το στόχο που πρέπει να έχουμε υπό τις περιστάσεις, δηλαδή περίπου τα δυο τρίτα. Σε περισσότερα από τα μισά γνωστικά αντικείμενα η διδασκαλία που έγινε κινήθηκε περίπου στα τρία τέταρτα. Σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα περισσότερο.
Με την επάνοδο, στις 11 Μαϊου, σε μερικά τμήματα, σε λίγα λύκεια, η διδασκαλία θα καλύψει επιμέρους μικρά κενά, με στόχο βέβαια να έχουν όλα τα παιδιά τις ίδιες ευκαιρίες. Αυτή η έκτακτη καταγραφή ήταν και μια ευκαιρία για να διαπιστώσουμε κάποιες αδυναμίες ή ζητήματα που πρέπει να ξαναδούμε στην όλη οργάνωση της διδασκαλίας.
Με την ευκαιρία θέλω να συγχαρώ όλους αυτούς τους εκπαιδευτικούς που αθόρυβα, χωρίς διακηρύξεις και δηλώσεις, σε ανύποπτο χρόνο και χωρίς να ξέρουν ότι ο κορωνοϊός θα «πάγωνε» το χρόνο στις 10 Μαρτίου, είχαν κάνει με επιμέλεια τη δουλειά τους και όταν χρειάστηκε να κάνουμε την καταγραφή διαπιστώσαμε ότι μπορούμε να προχωρήσουμε στις Παγκύπριες Εξετάσεις.
Επομένως μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι κερδίζουμε τη φετινή χρονιά.
