ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ*
Κύριος στόχος του σύγχρονου σχολείου είναι να προετοιμάζει πολίτες, οι οποίοι θα είναι εφοδιασμένοι με τις κατάλληλες γνώσεις, στάσεις, αξίες και συμπεριφορές για να μπορέσουν να ενταχθούν ενεργά στην κοινωνία και να συνεισφέρουν στην ανάπτυξή της.
Είναι έκδηλο ότι το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου χαρακτηρίζεται από αδυναμίες. Κι ενώ δεν μηδενίζω τις σημαντικές προσπάθειες που καταβάλλονται τα τελευταία χρόνια, απαιτείται περισσότερη και λεπτομερέστερη προσήλωση από το αρμόδιο υπουργείο για βελτίωση των προβληματικών πτυχών. Αυτό που χρειάζεται δεν είναι αοριστολογίες και γενικόλογες εισηγήσεις αλλά ακριβείς επιλογές που μπορούν πρακτικά να βελτιώσουν το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Πιο κάτω, παραθέτω κάποιες προτάσεις τις οποίες κρίνω σημαντικές για τη βελτίωση του κυπριακού εκπαιδευτικού συστήματος.
- Το σχολείο πρέπει να αποκεντρωθεί από τον βαθμοθηρικό του χαρακτήρα. Αυτό μπορεί να γίνει παρέχοντας στους μαθητές ανατροφοδοτική αξιολόγηση μετά το πέρας του εξαμήνου, ενώ ο βαθμός θα πρέπει να δίνεται μόνο για προσωπική ανατροφοδότηση του μαθητή.
- Η συνολική ανατροφοδοτική αξιολόγηση του μαθητή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τις επιδόσεις του σε ένα συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο αλλά και την κοινωνική του προσφορά, που θα καταμετράται μέσω εναλλακτικής αξιολόγησης. Αυτό γιατί οι κοινωνικού τύπου δραστηριότητες που οργανώνονται σήμερα δίνουν την εντύπωση ότι δεν αφορούν όλους και ότι είναι κάτι ξεκομμένο από τα υπόλοιπα.
- Αποφόρτιση της ύλης με την αφαίρεση σημαντικού όγκου ύλης από εξεταζόμενα μαθήματα. Είναι προτιμότερο οι μαθητές να έρχονται σε επαφή με λίγα και να τα μαθαίνουν παρά με πολλά και να τα ξεχνούν. Με αυτόν τον τρόπο αποφορτίζεται και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός, του οποίου η αυτονομία παράλληλα ενισχύεται, εφόσον θα μπορεί να εντάξει δημιουργικές δραστηριότητες στο μάθημά του, πέρα από αυτές που προκαθορίζονται από το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα.
- Κατάργηση σε μεγάλο βαθμό των ερωτήσεων στα διαγωνίσματα που ευνοούν την απομνημόνευση πληροφοριών. Ενδείκνυται η χρήση ερωτήσεων κριτικής ανάλυσης, αξιολογικής αποτίμησης και εμπειρικής καταγραφής. Επίσης, είναι προτιμότερο να γίνονται μόνο δύο παραδοσιακά διαγωνίσματα για κάθε μάθημα σε μία ακαδημαϊκή χρονιά (ένα σε κάθε τετράμηνο).
- Εφαρμογή της βιωματικής μάθησης και διενέργεια συγκεκριμένων μαθημάτων τουλάχιστον μία φορά το κάθε τετράμηνο σε χώρους εκτός του σχολείου, π.χ. το μάθημα της ιστορίας να γίνει σε μουσείο.
- Καθιέρωση διαγωνισμών με εκπαιδευτικό χαρακτήρα εντός σχολείου ανά τακτά χρονικά διαστήματα, π.χ. διαγωνισμός ορθογραφίας, μαθηματικών, φυσικής, κτλ.
- Ενίσχυση της συμβουλευτικής επαγγελματικής αγωγής με τον διορισμό κατάλληλα εκπαιδευμένων επαγγελματικών συμβούλων. Είναι σημαντικό, ακόμη, να υπάρξει ώθηση των μαθητών και στα τεχνικά επαγγέλματα για αποσυμφόρηση του τριτογενούς τομέα, ο οποίος εν τέλει οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας και σε σπουδές χωρίς αντίκρισμα.
- Σε μία προσπάθεια βελτίωσης του εκπαιδευτικού συστήματος, είναι σημαντικό να στηριχθούν κατάλληλα οι εκπαιδευτικοί. Κρίνω ως επιτακτική τη δημιουργία ειδικής ομάδας, που θα συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα με εκπροσώπους εκπαιδευτικών από διάφορα σχολεία για να επικοινωνούνται προτάσεις των εκπαιδευτικών και να εισακούονται προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
- Σύσταση ειδικών ομάδων με εμπειρογνώμονες ακαδημαϊκούς και εκπαιδευτικούς για κάθε γνωστικό αντικείμενο, οι οποίοι θα είναι υπεύθυνοι για παροχή συμβουλευτικής βοήθειας, σύνταξη διδακτικών εγχειριδίων, διοργάνωση σεμιναρίων, κτλ. Κι ενώ υπάρχουν τέτοιες ομάδες, αυτό θα πρέπει να γίνει σε μία πιο οργανωμένη και σταθερή βάση, συμπεριλαμβάνοντας άτομα-γνώστες του κυπριακού εκπαιδευτικού συγκειμένου.
Αυτές είναι κάποιες από τις προτάσεις που προτείνω. Δεν πρέπει να οραματιστούμε μόνο το μελλοντικό σχολείο, πρέπει να το φτιάξουμε.
*Επίκουρος Καθηγητής Γλωσσολογίας
Τμήμα Γλωσσών και Λογοτεχνίας
Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
