ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΧΑΤΖΗΓΕΡΟΥ*
Διαβάζουμε λοιπόν πολύ ωραία νέα για τα σχολεία μας, «Εγκαινιάστηκε εξωτερικό Γυμναστήριο στο Γυμνάσιο … », «Στρώθηκε πράσινο δάπεδο στο γήπεδο του Δημοτικού …», «ανέβηκε το έργο στο αμφιθέατρο του Λυκείου …», «σε όλα τα σχολεία της Σχολικής Εφορείας τάδε, έχουν ανεγερθεί καλυμμένοι χώροι για προστασία των μαθητών και τοποθετήθηκαν ξύλινα παγκάκια με καθίσματα …». Στους φροντισμένους κήπους ανθίζουν τα λουλούδια και αλλού κρανίου τόπος. Θα μου πείτε και εσένα τι σε νοιάζει; Έλα ντε, γιατί να με νοιάζει; Πάντα με ένοιαζε, όχι μόνο τώρα που έγινα Διευθύντρια και όχι μόνο από τότε που είμαι πρόεδρος του Συνδέσμου των Διευθυντών. Το δίκαιο, δίκαιο. Όλα τα Δημόσια σχολεία πρέπει να είναι το ίδιο φροντισμένα. Αν κάποια είναι πρότυπο, είμαστε περήφανοι για αυτά, αλλά βρισκόμαστε μπροστά από ένα ισχυρό οξύμωρο που μας φωνάζει κατάμουτρα, Δημόσιο και Διαφορετικό δεν μπορεί να εντοπίζονται μαζί.
Πριν τα Χριστούγεννα επισκέφθηκα ένα τέτοιο ‘πρότυπο’ σχολείο, ένα Λύκειο στη Λεμεσό. Δεν κτίστηκε πρόσφατα, έχει τουλάχιστο μια 20ετία. Έλαμπε από καθαριότητα, οι τοίχοι βαμμένοι χωρίς βρισιές, ναι, με ζωγραφιές, αλλά χωρίς γκράφιτι της ντροπής, γύρω-γύρω και παντού ξύλινα παγκάκια, κιόσκια για να στεγάζουν τον κάθε μαθητή από ήλιο και βροχή. Τα γήπεδα συντηρημένα, χωρίς χόρτα και αγριάγκαθα, δάπεδα καλοστρωμένα έτοιμα για τις αθλητικές δραστηριότητες, πιο πέρα ένα τέλειο Εξωτερικό Γυμναστήριο (εκεί εγκρίθηκε και λειτουργεί εδώ και χρόνια, αλλού ακόμα περιμένουν να θεσμοθετηθούν τα στάνταρτς). Είχε βρέξει, αλλά δεν έβλεπες λιμνάζοντα νερά. Φαίνεται οι αρχιτέκτονες και οι μηχανικοί που το σχεδίασαν ήξεραν να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Στην είσοδο, καθώς ανέβαινες τα σκαλιά, θαύμαζες τις τριανταφυλλιές και τον περιποιημένο κήπο. Στο αμφιθέατρο που μαζευτήκαμε όλοι οι Διευθυντές για τη συνάντηση με την Υπουργό, έμεινα αποσβολωμένη να κοιτάζω τον χώρο. Αν προσγειωνόμουν ξαφνικά και δεν ήξερα που βρισκόμουν, θα έβαζα το χέρι στη φωτιά ότι ήμουν σε Ιδιωτικό. Δεν είναι η πρώτη φορά βέβαια. Πολλά δημόσια σχολεία στην Κύπρο, είναι πρότυπα ως κτίρια και ως υποδομή. Σκεφτόμουν όλα όσα συζητούσαμε για την παιδεία και τα σχολεία, αλλά δεν έφευγε από το μυαλό μου η εικόνα και άθελα έκανα συγκρίσεις.
Που οφείλεται; Η ερώτηση μου δεν είναι αγαθή ούτε αφελής. Γιατί υπάρχουν αυτές οι ανισότητες; Γιατί κάποιες Σχολικές Εφορείες είναι νοικοκυρεμένες και άλλες όχι; Γιατί κάποιες είναι πλούσιες και άλλες σου απαντούν ότι δεν έχουν ούτε λεφτά, ούτε αρκετό προσωπικό για τη φροντίδα και τη συντήρηση; Γιατί άλλες σου τάζουν και τα κάνουν, ενώ άλλες απλά σου τάζουν φούρνους παξιμάδια που ποτέ δεν θα φας. Δεν γράφω εδώ για να μου δώσει κάποιος απάντηση, ούτε για να ακούσω τις γνωστές δικαιολογίες. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Αν για παράδειγμα κάποια σχολεία κτίστηκαν πάνω σε βάλτους, όπως κάποια στη Λάρνακα, δεν φταίει ο εκάστοτε Διευθυντής, οι μαθητές, οι γονείς κλπ. Μόλις έγινα Βοηθός Διευθύντρια και άρχισα να δουλεύω σε ένα από αυτά, αναρωτιόμουν γιατί μέχρι τότε δεν έκαναν ποτέ κάποια διαδήλωση, μια μικρή διαμαρτυρία έστω και ανέχονταν τη πρόδηλη διάκριση σε σχέση με άλλα πολύ καλύτερα δημόσια σχολεία κτιριακά στην ίδια Επαρχία. Πώς πάει εκείνη η φράση … Παιδιά ενός Κατώτερου Θεού; Ε, κάπως έτσι. Ήταν γυμνάσιο μεγαθήριο αριθμητικά, με πολλές μετακινούμενες τάξεις, παραβατικότητα στα ύψη, υποδομή χαμηλότερη των περιστάσεων της εποχής και οποιουδήποτε προτύπου. Η Σχολική Εφορεία δήλωνε ότι δεν είχε τη δυνατότητα να κάνει κάτι για τη σωρεία των προβλημάτων. Και η διευθύντρια τότε, απόλυτα δικαιολογημένα αναρωτιόταν, «Εγώ γιατί να παραλάβω το κτίριο και την υποδομή σε αυτά τα χάλια;» και η απάντηση ερχόταν αποστομωτική, «Γιατί το ψάχνεις; Πάντα έτσι γινόταν, κλείσε τα μάτια και κάνε την παραλαβή. Κανένας δεν θα σου προσάψει κατηγορίες.»
Μα δεν είναι εκεί το θέμα! Διευθυντές έρχονται και παρέρχονται. Όμως μέσα στα καθήκοντά τους, σύμφωνα με τον νόμο, έχουν την ευθύνη για οτιδήποτε αφορά στο σχολείο. Ακόμη και για το ανελέητο κυνηγητό της γάτας με τον ποντικό. Κυνηγάς τον Τεχνικό και αυτός σε αποφεύγει, μετά τον Κλητήρα που σου λέει δεν είναι η δουλειά του η φωτοτύπιση, εδώ δεν είναι Λευκωσία, έχουμε άλλες πρακτικές. Πεισμώνεις, δεν τα βάζεις κάτω, στέλνεις νέα διατακτικά - ποιον διατάζεις δεν ξέρω, αφού είσαι στρατηγός χωρίς στρατιώτες. Σκέφτεσαι αν η αναβάθμιση που έταξαν πριν 10 χρόνια, θα γίνει πριν πεθάνεις ή έστω πριν αφυπηρετήσεις. Τα Δημόσια σχολεία πρέπει να είναι όλα τα ίδια - χωρίς καμιά, μα καμιά δικαιολογία: στα κτίρια, στην υποδομή, στον κλιματισμό, στη φύλαξη, στη φροντίδα, στη συντήρηση, στους αριθμούς των μαθητών, στα λεφτά, στα Εξωτερικά Γυμναστήρια, στα δάπεδα, στις περιποιημένες αυλές και στους μπογιατισμένους τοίχους. Η ύπαρξη πρότυπων κτιριακά και περιουσιακά σχολείων, δεν περιποιεί καμιά τιμή στη Δημόσια Εκπαίδευση. Εξορισμού, το κρατικό δεν είναι ιδιωτικής φύσης και δεν χωρά η φράση, «Εκεί εγκρίνεται και αλλού απαγορεύεται», «Εδώ γίνεται και αλλού όχι», «Εκεί πλούσιοι και εδώ φτωχοί». Στην απαίτηση «Δημόσια Σχολεία χωρίς Διακρίσεις Πλούτου και Περιουσίας», πρέπει να σταθούμε όλοι μαζί, εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς. Και όχι δεν πάω για Ευρωβουλευτής, Βουλευτής ή οποιαδήποτε άλλη εκλογή.
*Διευθύντρια Σχολείου Μέσης Εκπαίδευσης
