«Η ανταμοιβή μετά την προσφορά»
ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΓΡΗΓΟΡΗ ΜΑΚΡΙΔΗ Ph. D.*
Διαχρονικά οι εκπαιδευτικοί μέσω των οργανώσεων τους και οι διαχειριστές της εκπαίδευσης μέσω του Υπουργείου Παιδείας πήραν και έδωσαν υπηρεσίες/ωφελήματα και δράση/ανταλλάγματα από τους εκπαιδευτικούς δίνοντας εκπτώσεις στο χρόνο διδασκαλίας. Προφανώς αυτό ήταν λάθος τακτική, πιστεύω και από τις δύο πλευρές.
Ενώ το σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών δεν διορθώθηκε ποτέ ή δεν τοποθετήθηκε σε αξιοκρατικές και δίκαιες ρυθμίσεις, σε όλα τα επίπεδα, πιστεύω ότι τα προβλήματα που συναντούμε σήμερα βασίζονται κυρίως στο προβληματικό σύστημα αξιολόγησης.
Εφόσον μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε πολύ μακριά και ίσως δεν μπορούμε να φτάσουμε ποτέ σε ένα αποκεντρωτικό σύστημα λειτουργίας των σχολείων όπου το κάθε σχολείο να μπορεί να λειτουργήσει με σημαντικό βαθμό αυτονομίας, τότε θα πρέπει να προωθηθούν λύσεις χωρίς αυτονομία. Όταν λέμε αυτονομία εννοούμε ο Διευθυντής του σχολείου να μπορεί να επιλέξει του εκπαιδευτικούς του σχολείου του, να τερματίσει το συμβόλαιο εκπαιδευτικού και Συμβούλια σχολείων να μπορούν να τερματίσουν συμβόλαια των Διευθυντών ώστε το σύστημα να είναι δυναμικό με κίνητρα για επαγγελματισμό από όλους. Με άλλα λόγια, κατάργηση της μονιμότητας, πράγμα που στα δεδομένα της Κυπριακής κοινωνίας δεν μπορεί να γίνει εύκολα αφού αφορά όλη τη Δημόσια Υπηρεσία και φυσικά λειτουργούμε σε μια κομματοποιημένη Δημόσια Υπηρεσία και Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία που τα μέλη της συνήθως εκπροσωπούν ή διορίζονται καθ’ υπόδειξη πολιτικών κομμάτων.
Σήμερα όμως, λόγω της ισοπέδωσης του συστήματος αξιολόγησης, που καταλήγει σε προαγωγή στη βάση αρχαιότητας και μορίων τα οποία αυξάνονται στη βάση και πάλι της αρχαιότητας, αφού κανείς εκπαιδευτικός, όσο άριστος και να είναι, δεν μπορεί να ξεκινήσει με βαθμολογία πάνω του 35/40. Είναι γνωστό στη γλώσσα των επιθεωρητών ότι πρώτη βαθμολογία ξεκινά συνήθως από το 32-33. Μόνο αυτή η φράση είναι αρκετή για να ακυρώνει όλη τη αξιοπιστία του συστήματος αξιολόγησης.
Άρα το πρόβλημα στην Κύπρο δεν λύνεται με αποκεντρωτικό σύστημα, για τους πιο πάνω λόγους. Το πρόβλημα στην Κύπρο μπορεί να λυθεί με μια πράξη μόνο.... Σωστό Σύστημα Αξιολόγησης των Εκπαιδευτικών. Δηλαδή αν ο εκπαιδευτικός εργαστεί για: να οργανώσει θέατρο, να είναι υπεύθυνος τάξης ή εργαστηρίου, να υποστηρίξει ταλαντούχους ή αδύναμους μαθητές, να εργαστεί εκτός σχολικού ωραρίου κ.α., τότε να παίρνει μόρια (όχι μείωση ωρών διδασκαλίας) τα οποία να μετρούν για την βαθμολογική του αξιολόγηση και έτσι να περνά σε προαγωγή πιο ενωρίς από αυτούς που δεν ενδιαφέρονται ίσως για προαγωγή. Προαγωγή σημαίνει τότε λιγότερες ώρες διδασκαλίας και περισσότερα χρήματα. Δηλαδή η ανταμοιβή έρχεται μετά την προσφορά.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα μπορεί επίσης να εξετάσει το θέμα των βοηθών διευθυντών και διευθυντών σχολείων ώστε αυτοί που θα έχουν δικαίωμα για προαγωγή σε τέτοιες θέσεις να εξασφαλίζουν εκ των προτέρων τα τυπικά προσόντα και τις αναγκαίες δεξιότητες. Δηλαδή να μην γίνονται οι εκπαιδευτικοί βοηθοί ή διευθυντές και μετά να ακολουθεί η επιμόρφωση.
Τώρα για την μείωση ωρών σε συνδικαλιστές εκπαιδευτικούς, υπάρχουν πολλά μοντέλα. Στη Σλοβενία για παράδειγμα κανείς συνδικαλιστής δεν παίρνει απαλλαγή από τη διδασκαλία. Ο συνδικαλισμός είναι επιλογή και όχι υποχρέωση, έτσι αυτό γίνεται στον ελεύθερο χρόνο και οι συνδικαλιστές παίρνουν χρηματικό επίδομα από τις Ενώσεις τους, αφού οι εκπαιδευτικοί πληρώνουν συνδρομές σε αυτές. Αν υπάρχει ανάγκη για πλήρη απασχόληση συνδικαλιστών τότε θα μπορούν 2-3 εκπρόσωποι του συνδικαλισμού να παίρνουν άδεια άνευ απολαβών και να πληρώνονται από την Ένωση τους η οποία να μπορεί να παίρνει σχετική χρηματοδότηση από το κράτος.
Προσωπικά θα αναγνωρίσω ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μπήκε σε σωστή πορεία όταν θα μπορούν να δίνονται πρώτες βαθμολογίες σε εκπαιδευτικούς από 38/40 και άνω.
*Πρόεδρος του European Association of ERASMUS Coordinators
Πρόεδρος του European Association of Career Guidance
Πρόεδρος της Mathematical Society of South-Eastern Europe
Πρόεδρος της Κυπριακής Μαθηματικής Εταιρείας
Πρόεδρος του Ιδρύματος ΘΑΛΗΣ
