ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*
Τρακόσες εβδομήντα τέσσερις (374) εγκύκλιους απέστειλε η Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου 2015 και 31ης Μαΐου 2016 και μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς ίσως ξεπεράσουν τις τετρακόσιες. Το μέγεθος κάθε εγκυκλίου ποικίλει από μια ως εκατό σελίδες. Για παράδειγμα, η εγκύκλιος με τίτλο «Πολιτική σε σχέση με τη διαχείριση περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης στα σχολεία»¹ περιλαμβάνει συνολικά 89 σελίδες σε τέσσερα επισυναπτόμενα αρχεία. Συνολικά οι 374 εγκύκλιοι περιέχουν μερικές χιλιάδες σελίδες με εντολές, οδηγίες, πληροφορίες και έντυπα που πρέπει να διεκπεραιωθούν μερικές φορές σε.. χρόνο μηδέν. Μόνο να τις διαβάσεις χρειάζεσαι ώρες προσεκτικής ανάγνωσης καθημερινά, ενώ αν περάσει ημέρα που δεν ανοίξεις την ιστοσελίδα του Υπουργείου, νιώθεις όπως το φανατικό θεατή τηλεοπτικής σειράς που..χάνει επεισόδια. Ανάμεσα στις 374 εγκυκλίους υπήρχαν 37 εγκύκλιοι με την ένδειξη κατεπείγον (Σημειολογία: κόκκινη σημαία). Αυτές μας τις στέλνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα για να..μας κρατούν σε φόρμα και να δουν αν μπορούμε να εργαστούμε υπό πίεση.
Όλος αυτός ο ωκεανός εργασιών είναι πάνω και πέραν της βασικής εγκυκλίου, μιας πυκνογραμμένης απανταχούσας εκατόν και πλέον σελίδων, που η ΔΔΕ αποστέλλει κάθε Αύγουστο και αποτελεί κάτι σαν.. το ευαγγέλιο κάθε διευθυντή. Η βασική εγκύκλιος του 2015-16 περιλαμβάνει πέραν των 80 κεφαλαίων και υποκεφαλαίων, ενώ για κάθε κεφάλαιο υπάρχει ένας λαβύρινθος με παραπομπές σε εγκυκλίους, έντυπα και νομοθεσίες χιλιάδων σελίδων, τις οποίες πρέπει να εντοπίσεις και μελετήσεις ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Κατά τα άλλα αναμένεται από κάθε διευθυντή, πέραν αυτού του γραφειοκρατικού ορυμαγδού, να είναι παιδαγωγικός ηγέτης, μάχιμος δάσκαλος με 11 έως 21 περιόδους διδασκαλίας, να συνεργάζεται με την υπηρεσία εκπαιδευτικής ψυχολογίας, το σύνδεσμο γονέων, τη σχολική εφορία, τη σχολιατρική υπηρεσία, το υγειονομείο, την ΟΑΠ, να δέχεται γονείς, να συνεργάζεται με το γραφείο ευημερίας, να συμμετέχει σε διαγωνισμούς, να κάνει ποικίλα σχέδια δράσης, να κάνει δίκες (συγγνώμη συνεντεύξεις) με παραβατικούς μαθητές..χωρίς όμως δικαίωμα επιβολής ποινών, να επισκέπτεται τάξεις για παρακολούθηση μαθημάτων, να φροντίζει για επιδιόρθωση κακόβουλων ζημιών που προκύπτουν καθημερινά και ότι άλλο ήθελε προκύψει σε τακτική και έκτακτη βάση. Ενώ όλα αυτά συντρέχουν με ένα φρενήρη ρυθμό, νέα θέματα ανακύπτουν βροχηδόν, ενώ η ανάρτηση των εγκυκλίων συνεχίζεται ακόμα και όταν το σχολείο είναι κλειστό..
Κάθε επόμενη χρονιά ο όγκος εργασίας που προκύπτει από τις εγκυκλίους είναι μεγαλύτερος από την προηγούμενη. Οι υφιστάμενες εργασίες παραμένουν, ενώ συνεχώς προκύπτουν νέες ευθύνες ή διευρύνονται οι υφιστάμενες. Οι νέες εγκύκλιοι για τον εκφοβισμό, τα σεξουαλικά αδικήματα, το κάπνισμα, τους δείκτες (αν)επάρκειας και αποτυχίας, το θερινό σχολείο, την επαγγελματική μάθηση των εκπαιδευτικών είναι μερικά ενδεικτικά παραδείγματα. Οι αποστολείς των εγκυκλίων συμπεριφέρονται σαν να απευθύνονται σε κάποια δημόσια υπηρεσία που έχει να κάνει μόνο γραφειοκρατική εργασία. Οι εντολοδότες μας είναι σαν να ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν. Η διδασκαλία αποτελεί τελικά μόνο ένα μικρό μέρος της εργασίας του δασκάλου καθώς συνεχώς του ανατίθενται ευθύνες που έχουν σχέση με την ευρύτερη ευημερία και ασφάλεια των μαθητών σε εργάσιμο και μη εργάσιμο χρόνο. Ήδη κάποιοι μας θεωρούν παράρτημα του γραφείου ευημερίας..
Πέραν των εγκυκλίων υπάρχει και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το οποίο περιλαμβάνει εντολές και μηνύματα, σημαντικά αλλά και ασήμαντα, τα οποία απαιτούν σημαντικό χρόνο καθημερινά για ξεδιάλυμα, διαγραφή και διεκπεραίωση. Τις παλιές καλές εποχές, όταν δεν υπήρχε το διαδίκτυο, συγκριτικά ελάχιστες εγκύκλιοι έφταναν αραιά και που με το ταχυδρομείο. Η ζωή ήταν πιο απλή, οι μαθητές πιο πειθαρχημένοι, οι γονείς δεν κατάγγελλαν τους δασκάλους με το παραμικρό και οι παλιοί δάσκαλοι ούτε στο χειρότερο εφιάλτη τους δεν θα μπορούσαν να φανταστούν τις συνθήκες εργασίας που ζούμε τώρα.
Τη δεκαετία του 1980, όταν ορίστηκε ο διδακτικός χρόνος του διευθυντικού προσωπικού, ο φόρτος διοικητικής εργασίας ήταν πολύ μικρότερος. Σήμερα παρόλη τη μεγέθυνση των ευθυνών, ο διδακτικός χρόνος του διευθυντή παραμένει ο ίδιος. Η ΠΟΕΔ όχι μόνο δεν πέτυχε τίποτε στον τομέα αυτό, αλλά μας επιβαρύνει με τον γραφειοκρατικό βραχνά του σχολικού ταμιευτηρίου μετατρέποντας μας σε άμισθούς νεροκουβαλητές του αμαρτωλού τραπεζικού συστήματος. Εξ’ οικείων τα βέλη..
Σημειώσεις
*ΒΓΓ ΑΚΙΔΑ 2014-2017
