ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ*
« Σχολείο αγαπημένο μου,
σου γράφω αυτή την ανοικτή επιστολή για να σου πω πως παρόλο που έζησα όλη μου τη ζωή στην αγκαλιά σου, παρόλο που αποτελείς τον πιο σταθερό παράγοντα της ζωής μου, παρόλο που πίστεψα και επένδυσα σε σένα, με έχεις απογοητεύσει οικτρά. Είναι με πόνο καρδιάς που θα σε κατηγορήσω για πολλά και διάφορα, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν είναι αδιάφορα, αφού αφορούν το σύνολο του πληθυσμού.
Ποιους αφορούν; Μα τα παιδιά από τα 3 μέχρι τα 18, νεαρούς γονείς, μεσήλικες γονείς, παππούδες και γιαγιάδες, εκπαιδευτικούς… Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, το σχολείο μας αφορά. Περισσότερο από ό,τι νομίζουμε καμιά φορά.
Επιστρέφω όμως στη δική μας πολύ προσωπική και ιδιαίτερη σχέση. Με πρόδωσες. Και εξηγώ. Μπήκα μικρό παιδάκι στη αγκαλιά σου με τη δίψα της μάθησης , τη φυσική περιέργεια να ανακαλύψω τον κόσμο, να εξηγήσω τα γιατί, να βρω τον εαυτό μου σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, να ανακαλύψω τρόπους συνύπαρξης με τους άλλους, να ψηλαφίσω αρχές και αξίες, να αμφισβητήσω «αλήθειες», να διαπραγματευτώ ξανά και ξανά τον κόσμο και τον τρόπο που υπάρχω, να παίξω, να χαρώ, να διεκδικήσω, να θυμώσω, να τσακωθώ, με άλλα λόγια να γίνω και ας μην το ήξερα τότε, αυτό που είμαι σήμερα. Με τα καλά μου και τα κακά μου.
Φωτεινές μορφές εκπαιδευτικών συνοδεύουν τόσα χρόνια μετά τις μνήμες μου. Άνθρωποι ξεχωριστοί που με σημάδεψαν. Υπήρχαν και λιγότερο φωτεινές; Σίγουρα. Λειτούργησαν ως αντιπαράδειγμα. Θυμάμαι τιμωρίες και αποτυχίες. Μπράβο και επιτυχίες. Κανένας σύνδεσμος και καμιά συνομοσπονδία γονέων δεν διεκδικούσε τα δικαιώματά μου. Κανένα Υπουργείο δεν αξιολόγησε τα βιβλία μου, κανένας δείκτης επιτυχίας και επάρκειας δεν καθοδηγούσε τους δασκάλους μου, καμιά επιστημονική επιτροπή δεν αποφάνθηκε για την αποτελεσματικότητα του σχολείου και τα μαθησιακά μου αποτελέσματα δεν μετρήθηκαν με μέσους όρους και αποκλίσεις.
Μετρήθηκαν τα αποτελέσματα με το αν έμαθα να γράφω και να διαβάζω, αν έμαθα να αγαπώ τα βιβλία και να νιώθω περήφανη για τη γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό μου. Αν έμαθα να κάνω μαθηματικούς υπολογισμούς και να λύνω προβλήματα. Μετρήθηκαν με τις ευτυχισμένες αναμνήσεις μου, με τον αριθμό των φίλων που έκανα και των παιχνιδιών που έπαιξα, με τις αξίες που απέκτησα, με τις στάσεις που υιοθέτησα, με τον σεβασμό που έμαθα να δείχνω σε θεσμούς.
Και σήμερα σε ζω και πάλι σχολείο αγαπημένο μου και ως εκπαιδευτικός και ως γονιός και ως πολίτης. Με άλλα λόγια και από μέσα και από έξω. Να σε εκθέσω; Θα σε εκθέσω, το αποφάσισα. Εξάλλου είναι καθήκον μου.
Δεν σε αναγνωρίζω σχολείο αγαπημένο μου. Έχεις αλλάξει. Πρόδωσες τον εαυτό σου. Πήρες λάθος δρόμο. Μπερδεύτηκες. Δεν ξέρεις πού πας παρά τους πολλούς και πολύπλοκους χάρτες πορείας που έχουν καταγράψει οι ειδικοί.
Ειδικά αυτή την περίοδο. Με την κυβέρνηση να δοκιμάζει να εξορθολογίσει τα της παιδείας μετρώντας διδακτικές περιόδους, απαλλαγές σε διδακτικό χρόνο για επιτέλεση άλλων καθηκόντων, μηδενίζοντας άνευ διαλόγου τον συνδικαλιστικό χρόνο, βγάζοντας τους εκπαιδευτικούς στους δρόμους και κλείνοντας με λουκέτο τις πύλες του ΥΠΠ και το δρόμο του διαλόγου.
Τινάζουμε με αυτό τον τρόπο εξορθολογισμού- γιατί σαφέστατα είναι και αυτός ένας τρόπος ο οποίος αγνοεί τα πάντα εκτός από τους οικονομικούς δείκτες- στον αέρα το νέο σύστημα διορισμών για το οποίο έγιναν σκανδαλώδεις συζητήσεις και… σκάνδαλα. Γιατί το κάναμε αφού θα ερχόμασταν την ίδια ακριβώς χρονιά που θα το εφαρμόζαμε να το παγώσουμε κλείνοντας την στρόφιγγα των διορισμών;
Γιατί βάλαμε σε εφαρμογή την αποκέντρωση της επιμόρφωσης και την επαγγελματική μάθηση σε επίπεδο σχολικής μονάδας, τους νέους κανονισμούς λειτουργίας των σχολείων, τα νέα σχέδια αξιολόγησης μαθητών και εκπαιδευτικών αφού θα ανάβαμε το φυτίλι με τα δώματα της παιδείας να είναι φορτωμένα μπαρούτι;
Γιατί επιχειρούμε ποικιλοτρόπως να στηρίξουμε την ιδιωτική εκπαίδευση βάζοντας συστηματικά τρικλοποδιά στο δημόσιο σχολείο; Μπορούν ξέρετε να υπάρχουν και τα δύο.
Γιατί αντικρίζουμε μονοδιάστατα το ερώτημα πού οφείλεται η αποτυχία των μαθητών μας στις διάφορες εξετάσεις; Ή Γιατί η επιτυχία όσων επιτυγχάνουν να στηρίζεται σε πολλές ώρες φροντιστηρίου; Γιατί οι καθηγητές του φροντιστηρίου να κάνουν θαύματα το απόγευμα και δυσκολεύονται να κάνουν τα ίδια θαύματα το πρωί; Όχι δεν οφείλεται στο ότι είναι ανήθικοι και διεφθαρμένοι και δεν δουλεύουν το πρωί, αλλά ίσως, λέω ίσως, στο ότι οι συνθήκες εργασίας σε ένα σχολείο με αποδυναμωμένο έως εξαθλιωμένο τον ίδιο εκπαιδευτικό που ακριβοπληρώνουν το απόγευμα δεν δημιουργούν προϋποθέσεις επιτυχίας .
Γιατί δεν κοιτάζουμε τις συνθήκες εργασίας στη δημόσιο σχολείο, την έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, και κυρίως την έλλειψη υποστηρικτικών δομών για να μειώνουμε τις καθημερινές τριβές οι οποίες σαφέστατα επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα;
Γιατί εδώ και χρόνια το υποσκάπτουμε συστηματικά και επιτρέπουμε στον καθένα- κυριολεκτικά όμως- να έχει άποψη για τα πάντα εντός του σχολείου εκτός από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό;
Γιατί για το μπάχαλο αυτό να φταίνε οι ανεπαρκείς εκπαιδευτικοί, οι οποίοι εννοείται πως θα έπρεπε να είναι εδώ και χρόνια εκτός σχολείου, και είναι εννοείται μια ελάχιστη αιτία του προβλήματος και ίσως αν διορθώνονταν όλα τα υπόλοιπα να μην ήταν καν ανεπαρκείς;
Να κοπεί το «λίπος», αυτό σαφέστατα πρέπει να γίνει κύριοι, κύριοι αρμόδιοι. Αλλά όλο το λίπος και από παντού… (ο νοών νοείτω) και την ίδια ώρα με το λίπος αυτό να βελτιωθεί η καθημερινότητα των σχολείων μας και ο εκπαιδευτικός λειτουργός αφού πρέπει να έχει περισσότερο διδακτικό χρόνο (γιατί ο εργασιακός του καμία σχέση δεν έχει με τον διδακτικό) να τον αφήσουμε να τον έχει απερίσπαστος και να διορθώσετε ταυτόχρονα όλα όσα υπολειτουργούν και είναι πολλά. Εξάλλου αυτό θέλει να κάνει. Να διδάσκει.
Κάτι πάει σίγουρα Χ. Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά. Περιορίζομαι σχολείο αγαπημένο μου στην ανάγκη να επαναπροσδιοριστεί το Τι, το Πώς και το Γιατί της παιδείας μας. Είπαμε θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς φωτιά και μαχαίρι. «Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα», αγαπητοί εμπλεκόμενοι στη εκπαιδευτική διαδικασία.» Εκτός και αν τελικά δεν θέλουμε… λέω τώρα!
Πολλά φιλιά από μια φανατική φίλη σου
Υ.Γ. Σου τα γράφω γιατί σε αγαπώ και νοιάζομαι πραγματικά για σένα
*Εκπαιδευτικός Δημοτικής
