Γενικός Ελεγκτής: Το κάθε πανεπιστήμιο θα πρέπει να κάνει σχεδιασμό με γνώμονα τις δυνατότητες που του παρέχονται από το κράτος και, εάν στη συνέχεια το Υπουργείο Οικονομικών δεν απελευθερώνει κονδύλια για έργα που εγκρίθηκαν, τότε η ευθύνη θα βαραίνει στο κράτος.
Την ανάγκη για καταρτισμό στρατηγικού σχεδιασμού για τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου, υπογράμμισε στη σημερινή της συνεδρίαση η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας, στην οποία συζητήθηκαν οι προϋπολογισμοί του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΠΚ) και του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΑΠΚΥ). Πολλά από τα μέλη της Επιτροπής, μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος της και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μύλωνας, κάλεσαν το Υπουργείο Παιδείας να παρουσιάσει τον στρατηγικό σχεδιασμό, ώστε να μπορούν βάσει αυτού να κάνουν τον σχεδιασμό τους και τα πανεπιστήμια.
Στην ίδια κατεύθυνση ήταν και οι παρατηρήσεις του Γενικού Ελεγκτή, Οδυσσέα Μιχαηλίδη, κατά τη συνεδρίαση, ο οποίος σημείωσε ότι το Υπουργείο θα πρέπει να βεβαιώνεται ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός των Πανεπιστημίων θα είναι ευθυγραμμισμένος με τον σχεδιασμό του Υπουργείου για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε ότι το κάθε πανεπιστήμιο θα πρέπει να κάνει σχεδιασμό με γνώμονα τις δυνατότητες που του παρέχονται από το κράτος και, εάν στη συνέχεια το Υπουργείο Οικονομικών δεν απελευθερώνει κονδύλια για έργα που εγκρίθηκαν, τότε η ευθύνη θα βαραίνει στο κράτος.
Ο Γενικός Ελεγκτής επεσήμανε, ακόμα, ότι ένα πανεπιστήμιο θα πρέπει να βρίσκεται σε συνεννόηση με το κράτος και σε ό,τι αφορά την πρόσληψη προσωπικού, καθώς είναι μια μακροχρόνια δέσμευση που δημιουργεί ανάγκες σε μισθούς και συντάξεις, όπως εξήγησε. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Μιχαηλίδης στο θέμα των φοιτητικών εστιών που ανεγείρονται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, υπογραμμίζοντας ότι και αυτό το ζήτημα πρέπει να είναι επίσης μέρος στρατηγικού σχεδιασμού. Ανέφερε, συγκεκριμένα, ότι εάν το κόστος των εστιών ανέρχεται στις 110.000 ευρώ ανά δωμάτιο, τότε θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη αν το κράτος είναι διατεθειμένο να χτίσει εστίες με τέτοιο κόστος.
Επίσης, ο κ. Μιχαηλίδης αναφέρθηκε σε θέματα που έθιξαν κατά τις παρεμβάσεις τους στη συνεδρίαση οι Βουλευτές, όπως οι μεγάλες καθυστερήσεις στην ανέγερση της πολυτεχνικής σχολής, καθώς και το συμβόλαιο του ΠΚ με τον νομπελίστα ακαδημαϊκό, Χριστόφορο Πισσαρίδη. Ο Γενικός Ελεγκτής ανέφερε ότι θα υπάρξει ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, τόσο για το κτίριο της πολυτεχνικής σχολής, όσο και για το κτίριο της σχολής βιολογικών επιστημών.
Όσον αφορά την πολυτεχνική σχολή, επεσήμανε ότι ο εργολάβος θα έπρεπε να καταβάλλει 200.000 ευρώ σύμφωνα με τη ρήτρα για κάθε μήνα καθυστερήσεων, μετά τον Οκτώβριο του 2023, που είχε οριστεί ως ημερομηνία παράδοσης του έργου, πριν παραταθεί εκ νέου για τον Ιούλιου του 2024.
Όσον αφορά το συμβόλαιο του Νομπελίστα Ακαδημαϊκού, Χριστόφορου Πισσαρίδη, με το ΠΚ, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι λήγει στις 31/08/2026. «Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι ουσιαστικά ο κ. Πισσαρίδης δεν διδάσκει στο Πανεπιστήμιο και λέμε ότι δεν αποτελεί γνώρισμα σοβαρού κρατικού πανεπιστημίου, ουσιαστικά να δηλώνει κάποιον ως μέλος της οικογένειάς του για ανεβάζει τις αξιολογήσεις του, ενώ δεν διδάσκει στο Πανεπιστήμιο και ο ίδιος στις δημοσιεύσεις του να παρουσιάζει ως πανεπιστήμιό του το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου», επεσήμανε ο Γενικός Ελεγκτής.
Ο Γενικός Ελεγκτής τοποθετήθηκε και σε θέμα που έθιξε ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, σχετικά με περίπτωση ακαδημαϊκού που αναφέρεται σε έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ο οποίος φέρεται να απουσίαζε για ολόκληρα εξάμηνα την περίοδο 2009-2019, ενώ είχε ζητήσει άδεια απουσίας για μερικούς μήνες, όπως ανέφερε ο κ. Χριστοφίδης. Ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε ότι κατά τον έρευνά της η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν είχε στοιχεία για τις διδακτικές ώρες του εν λόγω ακαδημαϊκού κατά τα χειμερινά εξάμηνα της περιόδου αυτής.
O Αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικών και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Ιωάννης Γιαπιντζάκης, ανταποκρινόμενος στις επισημάνσεις των μελών της Επιτροπής για τον καταρτισμό του στρατηγικού σχεδιασμού, ανέφερε ότι ο Στρατηγικός Σχεδιασμός του ΠΚ για το 2021-2025, που περιλάμβανε τη διεθνοποίηση του πανεπιστημίου, την αύξηση των πηγών εσόδων, την προσέλκυση άριστου προσωπικού και φοιτητών, την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και την ανάπτυξη υποδομών, ήδη υλοποιείται, ενώ το ΠΚ είναι σε διαδικασία εκπόνησης του σχεδιασμού για την δεκαετία 2025-2035.
Εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών, ο Μάριος Χατζηδαμιανού, σημείωσε ότι το Υπουργείο έχει λάβει γνώση για τις δράσεις που θέλει να υλοποιήσει το Πανεπιστήμιο Κύπρου και ότι εκτιμά πως αυτό θα μπορέσει να εξεύρει πόρους για να τις υλοποιήσει. Σε αντίθετη περίπτωση, σημείωσε ο κ. Χατζηδαμιανού, το Υπουργείο θα εξετάσει ξανά το ενδεχόμενο χρηματοδότησής των δράσεων του ΠΚ.
Η συνεδρίαση για το θέμα του προϋπολογισμού του ΠΚ διακόπηκε, με πρωτοβουλία του Προέδρου της Επιτροπής, λόγω μη ολοκλήρωσης της συζήτησης μετά το τέλος του διαθέσιμου χρόνου, και αποφασίστηκε να συνεχιστεί, για ακόμα μία φορά, σε επόμενη συνεδρία.
Παρεμβάσεις Βουλευτών
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ και Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής, Χρύσανθος Σαββίδης, με παρέμβασής του στη συνεδρίαση ανέφερε ότι κανένας στρατηγικός σχεδιασμός δεν υπήρξε από καμία Κυβέρνηση για την ανώτατη εκπαίδευση και ότι θα πρέπει να δοθεί πίστωση χρόνου σε αυτή την Κυβέρνηση για να τον ετοιμάσει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024, όπως είχε εξαγγείλει.
Όσον αφορά το ΑΠΚΥ, ο κ. Σαββίδης είπε κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή ότι πολλά πανεπιστήμια προσφέρουν εξ αποστάσεως σπουδές για φοιτητές στην Κύπρο και ότι γι' αυτό είναι σημαντικό το ΑΠΚΥ να φροντίσει για την καλύτερη προβολή των προγραμμάτων του.
«Εμφαντικά ζητούμε όπως στην Επιτροπή Παιδείας συζητηθεί άμεσα το θέμα που έχουμε εγγράψει ως ΔΗΣΥ για τον νέο στρατηγικό σχεδιασμό στην Ανώτατη Εκπαίδευση και πιο ειδικά για τα δημόσια πανεπιστήμια», ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας. Σημείωσε ότι τα δημόσια πανεπιστήμια είναι ένα ζωντανό σύστημα, που πρέπει να εκσυγχρονίζεται και ότι «είναι συλλογική ευθύνη τόσο να εκσυγχρονίζουμε, όσο και παράλληλα και να εξοικονομούμε και πόρους».
«Αναμένουμε από την Κυβέρνηση από τα αρμόδια Υπουργία Παιδείας και Οικονομικών την κατάθεση του σχετικού οράματος για την επόμενη δεκαετία στα πλαίσια αυτού του σχεδιασμού τάχιστα», συνέχισε ο κ. Κάρουλλας. «Να εξορθολογίσουμε και να συντονιστούμε όλοι όσοι εμπλεκόμαστε σε αυτό το θέμα για το συμφέρον και τον επερχόμενων γενεών, στην βάση πάντοτε των αναγκών του τόπου, της ευρωπαϊκής μας ολοκλήρωσης και των δυνατότητων μας ως κράτος», πρόσθεσε. Είπε ακόμα ότι ο ΔΗΣΥ έχει προγραμματίσει συνάντηση με την Υπουργό Παιδείας για συζήτηση του θέματος και θα καταθέσει σχετικές εισηγήσεις.
Όσον αφορά το ΑΠΚΥ, είπε ότι η εισήγηση του να γίνει η ομπρέλα για τα εξ αποστάσεως προγράμματα των δημοσίων πανεπιστημίων, είναι στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού.
Αναφέρθηκε, τέλος, στο ζήτημα για την προδημοτική εκπαίδευση, καλώντας την αρμόδια Υπουργό να ενημερώσει τη Βουλή για τα αποτελέσματα της διαβούλευσης που έγινε το πρωί στο Προεδρικό, σημειώνοντας ότι η διαβούλευση θα έπρεπε να γινόταν πριν την κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου στη Βουλή.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το θέμα των εστιών, είπε ότι οι εστίες είναι απόλυτη ανάγκη, καθώς τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατακόρυφα και σημείωσε ότι παράλληλα με την προσπάθεια ανέγερσης εστιών, μπορούν να γίνουν προσπάθειες και με τον ιδιωτικό τομέα, για μείωση κόστους και αύξηση προσφοράς εστιών.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης υπογράμμισε στις δηλώσεις του ότι «κύριος υπεύθυνος για τα προβλήματα τα οικονομικά και τις αδυναμίες οι οποίες παρουσιάζονται στα δημόσια πανεπιστήμια είναι η Κυβέρνηση». Πρόσθεσε ότι «η Κυβέρνηση έχει αποτύχει - και η προηγούμενη Κυβέρνηση και η υφιστάμενη τουλάχιστον μέχρι σήμερα - να έχει έναν συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό για το πόσα λεφτά έχουμε, τι ανάγκες έχουν τα πανεπιστήμια πως θα αναπτυχθούν τα επόμενα χρόνια». Επεσήμανε, δε, ότι τα δημόσια πανεπιστήμια συνεχίζουν να παίρνουν επιχορήγηση ανά φοιτητή με τιμές του 1992.
«Τα πανεπιστήμιά μας διάγουν μία πολύ καλή πορεία, η οποία έχει βάλει τα την Κύπρο στον διεθνή επιστημονικό χάρτη, έχουν σημαντικές κατατάξεις στα διεθνή rankings, μορφώνουν χιλιάδες Κύπριους νέους και νέες κάθε χρόνο και δίδουν εργασία σε πολλούς νέους ερευνητές και άλλους νέους και νέες», συνέχισε ο κ. Χριστοφίδης, υπογραμμίζοντας τη σημασία των δημόσιων πανεπιστημίων, λέγοντας ότι αυτή τους η παρουσία πρέπει να διαφυλαχθεί.
«Ο κ. Χριστοδουλίδης έχει η ανακοινώσει στην πρόσφατή του διάσκεψη - το περιβόητο state of the union - ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2024 θα είναι έτοιμος αυτός ο στρατηγός σχεδιασμός για τον οποίον εμείς κάνουμε λόγο», είπε ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, επισημαίνοντας ότι σε τρεις μήνες ολοκληρώνεται αυτό το ορόσημο του Προέδρου της Δημοκρατίας, όμως κανένα πανεπιστήμιο δεν έχει λάβει πρόσκληση να καταθέσει τον δικό του στρατηγικό σχεδιασμό και τις δικές του απόψεις.
Τέλος, αναφέρθηκε σε ερωτήματα που έθεσε, μεταξύ των οποίων και περίπτωση για διπλοθεσίτη ακαδημαϊκού του ΠΚ, που καταγράφεται στις εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, σημειώνοντας ότι αυτές οι περιπτώσεις δεν αφορούν στο σύνολο της πανεπιστημιακής κοινότητας. «Έχουμε θαυμάσιους πανεπιστημιακούς στην Κύπρο που περνούν μέσα από διαδικασίες δύσκολες και αξιοκρατικές ως επί τω πλείστω», εξήγησε, προσθέτοντας ότι «εάν υπάρχουν κάποια αρνητικά φαινόμενα και εμείς προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε ο λόγος είναι ακριβώς για να μην βρίσκει κανένας αφορμή να χτυπά τα πανεπιστήμια».
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης ανέφερε ότι δεν ήταν ικανοποιητικές οι απαντήσεις όλες οι απαντήσεις που δόθηκαν κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή στα θέματα που αφορούν στον προϋπολογισμό του ΠΚ, αναφέροντας πιο συγκεκριμένα το θέμα των εστιών και της πολυτεχνικής σχολής.
«Απαιτήσαμε όπως παραδοθεί ο στρατηγικός σχεδιασμός από το Υπουργείο Παιδείας για τα πανεπιστήμια μας, ούτως ώστε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων τι λέει αυτός ο σχεδιασμός και αν συμφωνεί η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών με αυτούς τους σχεδιασμούς, όχι μόνο του Πανεπιστημίου Κύπρου αλλά και τον άλλων πανεπιστημίων», σημείωσε ο κ. Τρυφωνίδης.
Ικανοποίηση εξέφρασε, πάντως, για την ανταπόκριση του Γενικού Ελεγκτή στην επιστολή που είχε υποβάλει με καταγγελία «για το θέμα των εστιών και της 20χρονης ολιγωρίας για να χτιστούν εστίες». Ανέφερε ότι ο κ. Μιχαηλίδης έχει ήδη απευθυνθεί στο ΠΚ και ζητά να του δοθούν τα πρώτα στοιχεία.
«Αισιοδοξώ ότι με την ενεργό εμπλοκή του Γενικού Ελεγκτή θα φανεί η πραγματική αλήθεια για το θέμα των εστιών», και πρόσθεσε ότι «σύσσωμη η Επιτροπή Παιδείας εξέφρασε την απαρέσκεια της γιατί υπολογισμοί που έχουμε μπροστά μας μιλούν για 100.000 ανά δωμάτιο», σημειώνοντας ότι το ποσό είναι πάρα πολύ μεγάλο και θα έχει ανάλογο κόστος μετά στην ενοικίαση για τους φοιτητές.
«Ο Γενικός Ελεγκτής εξέφρασε κάποιες άλλες απόψεις για το πώς μπορούν να χτιστούν εστίες μαζί με τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα και τη δωρεάν παραχώρηση γης από το πανεπιστήμιο, οι οποίες θα εξεταστούν στη συνέχεια», είπε ο κ. Τρυφωνίδης.
Ικανοποίησή εξέφρασε ο Βουλευτής για το υψηλό ακαδημαϊκό επίπεδο που προσφέρει το ΑΠΚΥ, αλλά και την προσπάθεια τους ούτως ώστε να εκπονηθούν κοινά ακαδημαϊκά προγράμματα με τα άλλα δύο πανεπιστήμια, προκειμένου να εξοικονομούνται πόροι και χρήματα από τους προϋπολογισμούς τους. Είπε, τέλος, ότι το ΑΠΚΥ διαβεβαίωσε τα μέλη της Επιτροπής ότι έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες για διαφύλαξη όλων των στοιχείων του πανεπιστημίου, μετά την τελευταία εισβολή των hackers στα στοιχεία του.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, αναφέρθηκε ιδιαίτερα στα θέματα που αφορούν στο ΑΠΚΥ, λέγοντας ότι οι απόφοιτοι είναι πολύ ευχαριστημένοι με τα προγράμματα, και συνεχάρη το πανεπιστήμιο για το πρόγραμμα της νομικής, λέγοντας ότι ήταν αναγκαίο. Πρόσθεσε ότι τα δίδακτρα, αν και χαμηλά, είναι αποτρεπτικά για κάποιους από τους ενδιαφερόμενους και εισηγήθηκε να δοθούν θέσεις για δωρεάν φοίτηση, μέσω Παγκύπριων εξετάσεων, ή να δίνονται κίνητρα για όσους έχουν τα ακαδημαϊκά κριτήρια, αλλά δυσκολεύονται να καταβάλουν τα δίδακτρα.
Ο ανεξάρτητος Βουλευτής, Αντρέας Θεμιστοκλέους, με παρέμβασή του κατά τη συνεδρίαση, ανέφερε ότι η ανάπτυξη της ανώτερης εκπαίδευσης ήταν χωρίς πρόγραμμα, χωρίς κοστολόγηση και χωρίς καταγραφή των κοινωνικών ωφελημάτων, ενώ τα πανεπιστήμια, όπως είπε, είχαν τάξει βελτίωση στο κυκλοφοριακό, εφαρμογή τηλεϊατρικής, αξιοποίηση υδάτινων πόρων κ.α. Πρόσθεσε, δε, ότι όποτε χρειάστηκαν μελέτες για διάφορα θέματα, ζητήθηκε η συνδρομή ειδικών από το Μετσόβειο Πολυτεχνείο.
Ως σοβαρή πληγή ανέδειξε τις διπλές σχολές στα δημόσια πανεπιστήμια, καθώς και την κακοδιαχείριση και τις σπατάλες, όπως είπε. Διατύπωσε, επίσης, την εισήγηση να γίνει εκτενής συζήτηση στο κεφάλαιο Δ της Βουλής, για να αναπτυχθούν οι απόψεις τους κάθε Βουλευτή.
