Αναφορικά με την προοπτική εισαγωγής του θεσμού της σχολικής νοσηλευτικής στα σχολεία της Κύπρου
«Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, Δρ Κώστα Χαμπιαούρη
Έντιμε Κύριε Υπουργέ,
Παρακολουθήσαμε με μεγάλη έκπληξη τις δηλώσεις σας στις 18 Μαΐου στα ΜΜΕ, αναφορικά με την προοπτική εισαγωγής του θεσμού της σχολικής νοσηλευτικής στα σχολεία της Κύπρου, καθώς και την ακυρωτική έως προσβλητική στάση σας απέναντι στο νοσηλευτικό επάγγελμα.
Το γεγονός ότι με τις δηλώσεις σας αμφισβητείτε επί λέξη ότι «ένας νοσηλευτής δεν μπορεί να κρίνει από ένα απλό κτύπημα αν θα καλέσει ασθενοφόρο ή όχι», πλήττει σαφώς και αδίκως το κύρος του νοσηλευτικού επαγγέλματος και προσβάλλει σαφώς τα πανεπιστημιακά εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου και του εξωτερικού που προσφέρουν νοσηλευτική εκπαίδευση και παράγουν νοσηλευτές.
Αλίμονο κύριε υπουργέ, αν οι απόφοιτοι των νοσηλευτικών τμημάτων των πανεπιστημίων δεν μπορούν να αξιολογήσουν ένα απλό τραύμα και να το διαχωρίσουν από κάτι πιο σοβαρό, τότε θα πρέπει να κλείσουν αυτά τα πανεπιστήμια και δεν νομίζουμε ότι είναι αυτό που εισηγείστε να γίνει.
Και αν κύριε υπουργέ δεν μπορούν να το κάνουν αυτό στο χώρο του σχολείου, τότε σίγουρα δεν μπορούν να το κάνουν ούτε στα ειδικά σχολεία αλλά και τα κανονικά σχολεία (που ήδη εργοδοτούνται νοσηλευτές και επισκέπτριες υγείας και ασκούν τα καθήκοντα τους με απόλυτη επιτυχία), αλλά ούτε και στα νοσοκομεία, ούτε στα ασθενοφόρα, ούτε στα τμήματα ατυχημάτων και επειγόντων περιστατικών (όπου έχουν την ευθύνη της διαλογής ασθενών- triaqe), ούτε στα αστικά και αγροτικά κέντρα υγείας ή στην κοινότητα όπου προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Θα πρέπει λοιπόν, με βάση το σκεπτικό σας, να κλείσουν όλοι αυτοί οι χώροι παροχής φροντίδας υγείας, αφού εκ των πραγμάτων σε όλους αυτούς τους χώρους γίνεται σοβαρή αρχική αξιολόγηση των αναγκών υγείας των πολιτών από νοσηλευτές η οποία συμβάλλει στη λήψη των κατάλληλων αποφάσεων υγείας που αφορούν στην αντιμετώπιση των περιστατικών από τους ίδιους τους νοσηλευτές ή/και άλλους επαγγελματίες υγείας.
Αντιλαμβάνεστε ότι με τη δήλωσή σας έχετε περιπέσει σε μέγα σφάλμα και ως εκ τούτου ως Παγκύπριος Σύνδεσμος Νοσηλευτών και Μαιών (ΠΑΣΥΝΜ) που με βάση τους Περί Νοσηλευτικής και Μαιευτικής Νόμους (1988-2017), άρθρο 20, παράγραφος (α), ως το αρμόδιο σώμα που «προωθεί και προστατεύει το κύρος του επαγγέλματος του Νοσηλευτή
και της Μαίας», στον χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας σας καλούμε να ανακαλέσετε αλλά και να απολογηθείτε δημόσια για την ακυρωτική έως προσβλητική αυτή τοποθέτηση σας.
Έχετε πει επίσης κύριε υπουργέ, ότι δεν μπορούμε να γεμίσουμε τα σχολεία με νοσηλευτές. Σας πληροφορούμε λοιπόν (και πρέπει να μας πιστώσετε ότι γνωρίζουμε πολύ καλύτερα από εσάς τα νοσηλευτικά δρώμενα), ότι αυτό αποτελεί την διεθνή επιτυχημένη πρακτική η οποία έχει τεκμηριωμένα πλέον συμβάλει στις πλείστες χώρες του κόσμου στην πρόληψη και προαγωγή της υγείας και της ευημερίας των παιδιών και εφήβων που φοιτούν στα σχολεία καθώς και των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε αυτά. Πιο κάτω σας παραθέτουμε ενδεικτική βιβλιογραφία και αποδείξεις που τεκμηριώνουν αυτά τα δεδομένα.
Σας υπενθυμίζουμε ότι η Υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα και όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα πρόσβασης σε προσιτή και ποιοτική φροντίδα υγείας. Οι νοσηλευτές εργάζονται καθημερινά σε χώρους παροχής φροντίδας και είναι σε θέση να συμβάλουν στη διαμόρφωση πολιτικής για την υγεία και στη λήψη αποφάσεων. Εκπαιδεύουμε τις μητέρες, ανοσοποιούμε τα νήπια, παρακολουθούμε τα παιδιά στα σχολεία, παρέχουμε συμβουλές στους έφηβους για υγιείς τρόπους ζωής, ενθαρρύνουμε τους ενήλικες για άσκηση και σωστή διατροφή και προσπαθούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής για τους ηλικιωμένους.
Εργαζόμαστε στα νοσοκομεία, στα σχολεία, στις φυλακές, στις κλινικές, στη κοινότητα και σε προσωρινά καταλύματα προσφύγων. Είμαστε εκεί, σε περιόδους ειρήνης, σε περιόδους συγκρούσεων και πολέμου. Είμαστε παντού επειδή νοιαζόμαστε, επειδή φροντίζουμε.
Οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες των σχολικών νοσηλευτών περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στην αγωγή και προαγωγή της υγείας καθώς και στην ευημερία των παιδιών σχολικής ηλικίας. Οι σχολικοί νοσηλευτές, είναι σε θέση να εντοπίσουν, να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν ασθένειες, προσφέροντας εξειδικευμένες συμβουλές για την υγεία και την πρόληψη, να εντοπίσουν δυνητικές προκλήσεις και αναδυόμενα προβλήματα υγείας, καθώς και να παρέχουν υπηρεσίες υγείας στα παιδιά κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας (NASN & ΑΝΑ, 2005).
Οι σχολικοί νοσηλευτές δρουν ως διαχειριστές περίπτωσης, ως παροχείς φροντίδας υγείας σε άτομα, οικογένειες και σχολεία, υποστηρίζοντας την υγεία των παιδιών και εφήβων. Συντονίζουν τη φροντίδα που είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση και τη βελτίωση της υγείας τους, και διευκολύνουν την πρόσβαση των παιδιών σε ιατρικές και οδοντιατρικές υπηρεσίες (AAP, 2008). Τα σχολεία αναγνωρίζονται ως οι πρωταρχικοί χώροι, για την αντιμετώπιση θεμάτων υγείας των μαθητών, και οι σχολικοί νοσηλευτές είναι συχνά οι παροχείς φροντίδας υγείας που ένας μαθητής βλέπει σε τακτική βάση (Albanese, 2014). Κατάλληλη στελέχωση σχολικών νοσηλευτών, σχετίζεται με την καλύτερη συμμετοχή και την ακαδημαϊκή επιτυχία των μαθητών (Cooper, 2005; Moricca et al, 2013).
Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Νοσηλευτών και Μαιών αεπιθυνει τυηνακλουθη ανοικτή επιστολή στον Υπουργό Παιδείας Κώστα Χαμπιαούρη:
Με την ύπαρξη ενός σχολικού νοσηλευτή στο σχολείο, οι διευθυντές κερδίζουν σχεδόν μια ώρα την ημέρα και οι δάσκαλοι επιπλέον 20 λεπτά την ημέρα για να επικεντρωθούν στην εκπαίδευση αντί για θέματα υγείας των μαθητών (Baisch, Lundeen, & Murphy, 2011; Hill & Hollis, 2012). Οι Baisch, Lundeen, & Murphy (2011) επιβεβαίωσαν ότι η αύξηση των σχολικών νοσηλευτών οδηγεί σε βελτίωση στα ποσοστά ανοσοποίησης, διόρθωση της όρασης, και την αναγνώριση των απειλητικών για τη ζωή συνθηκών. Σύμφωνα δε με τους Wang et al. (2014), η πλήρης απασχόληση σχολικών νοσηλευτών στα σχολεία, συμβάλλει στην πρόληψη της περίσσειας ιατρικών δαπανών και στη βελτίωση παραγωγικότητας των εκπαιδευτικών και των γονέων.
Η προαγωγή και ασφάλεια της υγείας και της ευημερίας των παιδιών και εφήβων, έχει αναγνωριστεί ως βασικό ζήτημα για πολλές κυβερνήσεις (Scottish Government, 2008; Department of Health (DH), 2013), ενώ οι σχολικοί νοσηλευτές έχουν αναγνωριστεί να έχουν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση των αναγκών του σχολικού πληθυσμού (Scottish Government, 2010, Department of Health (DH), 2013; Edwards D. Et. al 2014). Η παρουσία του σχολικού νοσηλευτή βοηθά στην αύξηση της ασφάλειας των παιδιών (Miller 1999, Nabors et al. 2003), και απαιτείται για να βοηθήσει τα παιδιά με διαβήτη να αντιμετωπίσουν την υπογλυκαιμία (Lehmkuhl & Nabors 2008).
Με βάση λοιπόν τη βιβλιογραφία και τη διεθνή πρακτική, διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι με την καθημερινή πρόσβαση σε εγγεγραμμένο και αναγνωρισμένο επαγγελματία σχολικό νοσηλευτή, μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά η υγεία, η ασφάλεια και οι ικανότητες των μαθητών για εκπαίδευση. Παρέχεται επίσης η δυνατότητα στην καλύτερη αξιοποίηση του χρόνου των εκπαιδευτικών έτσι ώστε αυτοί να μπορούν να αφοσιωθούν στο αμιγώς εκπαιδευτικό τους έργο.
Σας παραπέμπουμε πιο κάτω σε περεταίρω βιβλιογραφία και σας καλούμε να τη λάβετε πολύ σοβαρά υπόψη αν όντως επιθυμείτε να βελτιώσετε τις συνθήκες ασφάλειας και υγείας στο χώρο του σχολείου τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς. Σας επισυνάπτουμε εκθέσεις εμπειρογνωμόνων που εισηγούνται την εισαγωγή του θεσμού του σχολικού νοσηλευτή στην Κυπριακή Δημοκρατία, οι οποίες θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη.
Καταληκτικά, ως ΠΑΣΥΝΜ είμαστε στη διάθεση τόσον εσάς όσο και άλλων θεσμών ή φορέων της πολιτείας να συζητήσουμε το όλο θέμα και να σας δώσουμε όλα τα βασισμένα σε αποδείξεις στοιχεία για την εισαγωγή του θεσμού του σχολικού νοσηλευτή στην Κυπριακή Δημοκρατία, μιας καινοτόμας πρακτικής, που εφαρμόζεται με επιτυχία.
Με εκτίμηση,
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΣΥΝΜ»
